TƯƠNG LAI NỀN NHIỆT Ở VIỆT NAM
Để hiểu được tình trạng biến đổi khí hậu được thể hiện nơi mức tăng nền nhiệt khí quyển và môi trường ở Việt Nam trong một tương lai không xa, chúng tôi đã vào trang tương tác đặc...
Lọc theo mục lục
Để hiểu được tình trạng biến đổi khí hậu được thể hiện nơi mức tăng nền nhiệt khí quyển và môi trường ở Việt Nam trong một tương lai không xa, chúng tôi đã vào trang tương tác đặc...
Sau khi bản báo cáo mới nhất của Liên Hiệp Quốc về giới hạn mức tăng nền nhiệt khí hậu Trái Đất được công bố, mô tả một cách trần trụi các thảm họa tàn khốc mà thế giới phải đối...
Thứ Năm hôm qua (12/10/2018), siêu bão Michael đã đổ bộ vào khu vực Đông Nam nước Mỹ với sức gió Cat.4 (220km/g), quét dọc bờ biển Florida với những con sóng cao hơn 4 mét, nghiền...
Cơn siêu bão mang tên Tổng lãnh Thiên thần Michael đã gia tăng lên cấp độ Cat.3 với sức gió 190km/g khi đi qua Vịnh Mexico, trước khi đổ bộ và càn quét toàn bộ bán đảo Florida...
Bản báo cáo mới nhất dành cho các nhà hoạch định chính sách của Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu của Liên Hiệp Quốc (IPCC), về giới hạn của mức nhiệt độ tăng nơi nền...
Trong một báo cáo về giới hạn cuối cùng của biến đổi khí hậu mới được công bố vào ngày hôm nay (8/10/2018), các nhà khoa học khí hậu hàng đầu thế giới tại Ủy ban Liên Chính phủ về...
Tuần trước, vì hành vi bất bạo động chống lại các tập đoàn khai thác khí đốt tại Preston New Road, xứ Lancashire (Anh quốc), ba chàng trai trẻ tuổi Simon Roscoe Blevins (26 tuổi),...
Nhìn lại quá khứ đầu tuần vừa qua, siêu bão Walaka và siêu bão Kong-rey đã cùng đạt được sức mạnh Category 5 trên Thái Bình Dương trong một ngày Thứ Hai 1/10/2018, đánh dấu lần...
Đầu tháng 9/2018, khi siêu bão Jebi (và trước đó là Soulik), với sức mạng Cat.3 trở lên, đổ bộ vào Nhật Bản, các hành khách tại Sân bay Quốc tế Kansai đã phải chứng kiến một...
Chưa đầy 1 tuần sau khi Siêu bão Trami làm bị thương hàng chục người dân, Nhật Bản lại đang phải tiếp tục đối phó với Siêu bão Kong-Rey, được dự báo sẽ tấn công đảo quốc này vào...
Để hiểu được tình trạng biến đổi khí hậu được thể hiện nơi mức tăng nền nhiệt khí quyển và môi trường ở Việt Nam trong một tương lai không xa, chúng tôi đã vào trang tương tác đặc biệt (interactive article) của New York Times, có liên kết ở dưới đây:
và nhập thử hai thông tin đơn giản:
1. Đánh chữ H và chọn “Hồ Chí Minh, Việt Nam” trong mục YOUR HOMETOWN.
2. Chọn thử năm sinh 1980 trong mục BIRTH YEAR.
Ngay lập tức, trang web cho ra một biểu đồ tương tác và các thông tin khủng khiếp như sau:
– Vào thời điểm bạn sinh ra (năm 1980), mỗi năm ở khu vực Tp. Hồ Chí Minh chỉ có khoảng 141 ngày có mức nhiệt độ ít nhất là 32°C.
– Hiện nay, trung bình mỗi năm ở khu vực Tp. Hồ Chí Minh có thể đang có 203 ngày ở mức nhiệt độ từ 32°C trở lên.
– Khi bạn được 80 tuổi, các mô hình dự báo khí hậu cho thấy có thể có đến 269 ngày rất nóng trong một năm. Khoảng sai biệt của xác suất này là từ 239 ngày đến 326 ngày.
– Vào năm 1960, khu vực Sài Gòn (mà nay là Tp. Hồ Chí Minh) có trung bình 141 ngày mà nền nhiệt khí hậu ở mức 32°C hoặc cao hơn một chút, và theo dự báo, chúng ta sẽ chứng kiến số ngày rất nóng tăng lên từ 243 đến 340 ngày vào cuối thế kỷ này, nghĩa là gần như 1 năm.
– Các khu vực nhiệt đới hiện đang phải chịu đựng mức nhiệt độ cao thì có thể sẽ phải đối mặt với nhiều cơn sóng nhiệt hơn nữa trong tương lai. Trung bình hàng năm, thủ đô Jakarta (Indonesia) đã có đến 5 tháng ở nền nhiệt độ 32°C vào thập niên 1960. Vào cuối thế kỷ này, mức nhiệt độ này có thể trải dài suốt cả năm tại đây.
– Mức tăng nhiệt tương đối nhanh cũng có thể xảy ra ở các khu vực có khí hậu ôn hòa. Thủ đô Madrid (Tây Ban Nha) trung bình có 33 ngày/năm có nền nhiệt khí hậu 32°C vào thập niên 1960, nhưng sẽ chứng kiến số ngày rất nóng tăng gấp đôi hoặc gấp ba vào cuối thế kỷ này.
– New Delhi (Ấn Độ) – nơi cư ngụ của 22 triệu người – có thể gia tăng số ngày nóng +32°C từ con số dưới 6 tháng/năm trong thập kỷ 1960 lên đến 8 tháng/năm vào cuối thế kỷ này.
Như vậy, chúng ta đã có thể hiểu và cảm nhận một cách rất cụ thể về mức tăng nền nhiệt khí hậu mà người Việt Nam – thế hệ sinh ra từ thập niên 1970 và 1980 của thế kỷ trước – và cả lứa con cháu đầu tiên của họ, sẽ phải đối mặt. Dự báo này được thực hiện nhờ sự cộng tác giữa New York Times và Climate Impact Lab (Phòng Thực nghiệm Tác động Khí hậu), một nhóm các nhà khoa học khí hậu, kinh tế học và chuyên gia phân tích dữ liệu, đến từ Rhodium Group, Đại học Chicago, Đại học Rutgers và Đại học California (Berkeley, Hoa Kỳ). Phương pháp của họ dựa trên việc đếm số ngày có mức nhiệt độ từ 32°C trở lên đã được ghi nhận trong lịch sử 21 năm ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Nhiệt độ quan trắc ở vị trí địa lý mà bạn đọc muốn xem xét được tính bằng trị giá trung bình ghi nhận trên một khu vực có diện tích rộng 625 km², không phải dựa trên bất cứ một trạm quan trắc khí hậu đơn lẻ nào. Các nhà khoa học sẽ không dự báo những nơi nào có ít hơn trung bình 3 ngày có nền nhiệt khí hậu ở mức 32°C trở lên trong suốt thời gian theo dõi (ví dụ như New Zealand), hoặc cho các khu vực có sự biến thiên nhiệt độ hàng ngày khá thấp và được đánh giá không đáng kể bởi mô hình nghiên cứu.
Chuỗi thời gian ghi nhận trên được căn cứ trên dữ liệu lịch sử thu được trong khoảng từ năm 1960 đến năm 2000. Với giai đoạn từ năm 2001 đến năm 2020, dự báo được kết hợp giữa dữ kiện lịch sử và các dự báo trong tương lai. Còn với giai đoạn sau năm 2020, dự báo có sử dụng mô hình khí hậu hỗn hợp được tính toán trên một phạm vi rộng lớn về các phản ứng nhiệt độ cực đoan. Khoảng dự báo tương lai “có khả năng xảy ra” là kết quả của 66% độ tin cậy trong kịch bản khí hậu RCP 4.5, (hay còn gọi là Đường Biểu thị Nồng độ Khí nhà kính – Representative Concentration Pathways 4.5 scenario).
Vậy RCP là gì? Đó là một con số tiêu chuẩn mà các nhà khoa học sử dụng để mô tả mật độ (hoặc lượng) CO2 có trong bầu khí quyển, bằng cách dựa trên sự đo lường độ phản xạ nhiệt của nó (hay còn gọi là độ giữ nhiệt của hiệu ứng nhà kính), từ đó suy ra mức tăng nền nhiệt khí hậu toàn cầu và lượng phát thải khí nhà kính CO2 tương đương trong một khoảng thời gian tương lai nhất định.
Kịch bản RCP4.5 dự báo lượng bức xạ nhiệt trong bầu khí quyển đạt 4,5W/m² (nghĩa là lượng bức xạ nhiệt lên đến 4,5watt trên mỗi mét vuông khí quyển tầng thấp), hay tương đương nồng độ CO2 ở trong bầu khí quyển chạm mức 650ppm (phần triệu), vào thời điểm năm 2100. Đây là một kịch bản phát thải khí nhà kính tương đối an toàn, trong đó giả định nền công nghiệp và văn minh loài người sẽ thải vào bầu không khí một lượng khí CO2 đạt đỉnh và không vượt quá 42 tỷ tấn CO2/năm từ nay cho đến năm 2040, rồi dần dần giảm đi cho đến năm 2080, và hạ xuống còn khoảng 15 tỷ tấn CO2/năm vào cuối thế kỷ này. Một điểm quan trọng mang tính chiến lược trong kịch bản này chính là nó phụ thuộc rất lớn vào năng lượng sinh khối – ví dụ như trồng thêm rừng – để giảm bớt khí thải nhà kính.
Ngoài RCP4.5, còn có các kịch bản RCP2.6 (đương nhiên chỉ lượng khí thải thấp hơn – nhưng cũng đồng nghĩa là không mang tính thực tế vì sự tham lam của loài người), RCP6.0 và RCP8.5 (có lượng phát thải khí nhà kính cao hơn RCP4.5). IPCC (Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu của Liên Hiệp Quốc) có những kết luận rằng bề mặt Trái Đất vào cuối thế kỷ 21 sẽ có khả năng nóng thêm +1,5 °C so với thời kỳ năm 1850–1900 đối với mọi kịch bản RCP, ngoại trừ RCP2.6. Và mức nhiệt này sẽ gia tăng đến +2°C đối với kịch bản RCP6.0 và RCP8.5, trong khi sẽ không nóng quá +2°C đối với kịch bản RCP4.5. Cuối cùng, nhiệt độ sẽ còn tiếp tục gia tăng thêm sau năm 2100 với mọi kịch bản RCP, ngoại trừ RCP2.6. Mức nhiệt gia tăng trên bề mặt Trái Đất trong giai đoạn từ năm 2081–2100 so với từ năm 1986–2005 được dự báo như sau: +0,3°C đến +1,7°C (kịch bản RCP2.6), +1,1°C đến +2,6°C (kịch bản RCP4.5), +1,4°C đến + 3,1°C (kịch bản RCP6.0), +2,6°C đến +4,8°C (kịch bản RCP8.5).
Tuy nhiên, với thái độ và phản ứng hiện tại của hầu hết các quốc gia phát triển trên toàn cầu – nghĩa là tất cả đều không muốn thua sút trong cuộc đua phát triển kinh tế, đều không muốn cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính để chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế sang năng lượng sạch, thì kịch bản RCP4.5 được cho là quá xem thường quán tính tham lam và ích kỷ của loài người, cũng như quá cẩn trọng và bảo thủ trong việc muốn lên tiếng cảnh cáo và dự báo một tương lai đầy rủi ro và tàn khốc của Biến đổi Khí hậu. Thậm chí bản báo cáo mới nhất của IPCC (Global Warming of 1.5°C) mới công bố tuần trước, dành cho giới hoạch định chính sách các quốc gia, còn đẩy thời điểm nền nhiệt toàn cầu chạm mức +1,5°C lên còn 20 năm nữa thôi, nghĩa là vào năm 2040, cũng như cảnh báo một thế giới +2°C chính là địa ngục của trần gian và con người không có cách nào thoát ra nếu bước chân vào thế giới này.
Với các con số khoa học trên, nếu các bạn đọc thì cảm thấy khá phức tạp, nhưng nó chính là các tiêu chuẩn cho phép tuổi già của bạn, cũng như lớp con cháu đầu tiên của bạn, có thể sống sót hay bị tiêu diệt. Nhưng rồi chúng cũng sẽ trở thành quen thuộc, vì trong tương lai, con người ta sẽ phải thuộc lòng các tiêu chuẩn này, giống như hiểu biết về các cấp độ của bão.
Chúng tôi – Tổ chức Hành Tinh Titanic – muốn cố gắng giải thích một cách ngắn gọn cho các bạn hiểu, bằng một trang tương tác của New York Times về dự báo tương lai mức nhiệt độ tăng của chính nơi mà nhiều người Việt Nam đang ở (Tp.HCM chẳng hạn), để mong tất cả hiểu rõ và nhận thức được định mệnh của mình, nhất là khi dự báo này xem ra còn quá nhẹ nhàng và chưa đủ để phản ánh sự thật khủng khiếp nhất.
Bởi vì đơn giản là, “the first cure for illusion is despair” – hay “liều thuốc hàng đầu để trị cơn ảo tưởng, chính là sự tuyệt vọng” (Socialist Philip Slater).
Các bạn Việt Nam hãy bớt ảo tưởng đi, đừng nghe sự trấn an của đám chính trị gia, dù chúng là Donald Trump hay Nguyễn Xuân Phúc, vì với những kẻ như thế này, điều họ quan tâm là cách thức để chiều lòng đám đông và giữ vững cái ghế quyền lực, chứ không phải tương lai của loài người.
Phần chia sẻ ý kiến