Trong báo cáo triển vọng hàng tháng do Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Hoa Kỳ (NOAA) và Viện Nghiên cứu Khí hậu và Xã hội Quốc tế của Đại học Columbia (the International Research Institute for Climate and Society – IRI) công bố vào ngày 19/1/2024, xác suất chuyển pha La Niña chiếm ưu thế trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9 của năm 2024 được xác định ở mức 58%, xác suất chuyển về trạng thái ENSO Trung tính là 36%, và chỉ có 6% cho thấy tình trạng El Niño mạnh như hiện nay sẽ tiếp tục được duy trì hoặc tái diễn vào thời điểm đó.

Đây là mức dự báo có độ tin cậy cao nhất trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9 (hàng năm), so với bất kỳ dự báo nào được NOAA và Viện IRI đưa ra vào tháng 1 [hàng năm] trong suốt 13 năm qua (xem hình).

Thậm chí cập nhật mới nhất tính đến phiên dự báo trong ngày hôm qua (8/2/2024) cho thấy xác suất chuyển về La Niña từ tháng 7 đến tháng 9/2024 đã tăng cao hơn nữa, chạm mức 68%.

Nếu chịu khó tìm hiểu, bạn cũng có thể thấy năm 2015 là một Siêu El Niño, có Chỉ số Niño Đại dương 3.4 (Oceanic Niño Index) là 1.9. Ngay sau đó, sang cuối năm 2016 đã chuyển qua La Niña với Chỉ số Niño -0.5. Ngoài ra, các dự đoán cho xác suất Trung Tính nơi chu kỳ khí hậu El Niño–Dao động Phương Nam (El Niño–Southern Oscillation) lại thường chuyển về La Niña trên thực tế (như ở các năm 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022.

Ngoài ra, nếu các bạn để ý thì từ năm 2012 đến năm nay (2024), đa số ENSO lệch về La Niña và Trung Tính. Chỉ có 2 năm đạt đỉnh nóng El Niño là 2015 và 2023. Vì sao gần đây chúng ta lại chứng kiến và trải nghiệm nhiều chu kỳ La Niña như vậy?

Mặc dù giới chuyên gia khí hậu từng dự đoán rằng, hiện tượng nóng lên toàn cầu sẽ dẫn đến trạng thái El Niño bán vĩnh viễn (semi-permanent El Niño conditions), nhưng thực tế lại xảy ra theo chiều hướng khác. Đây là một chủ đề đang được tích cực nghiên cứu. Ví dụ như, hiện tượng lạnh đi trên quy mô lớn đã chiếm ưu thế ở khu vực nhiệt đới phía Đông Thái Bình Dương trong suốt 40 năm qua bất chấp xu hướng nóng lên ở hầu hết các cùng khác của đại dương trên toàn cầu.

Đồng thời, các sự kiện La Niña kéo dài trong nhiều năm ngày càng trở nên phổ biến trong những thập kỷ gần đây mà không rõ vì lý do gì. Theo một báo cáo khoa học được công bố vào năm 2023, mang tựa đề “Tìm hiểu về sự gia tăng gần đây của những chu kỳ La Niña kéo dài trong nhiều năm”, các sự kiện “La Niña kéo dài qua nhiều năm” khác với “La Niña chỉ xảy ra trong một năm” ở đặc điểm tốc độ khởi phát nổi bật, bắt nguồn từ hai hiện tượng:

1. Hiện tượng phản hồi bình lưu trong nội bộ vùng do quá trình tăng nhiệt (warming-enhanced zonal advective feedback) ở khu vực Tây Thái Bình Dương tác động lên mẫu sự kiện La Niña nhiều năm ở trung tâm Thái Bình Dương,
2. Hiện tượng phản hồi dị biệt nhiệt đối với một La Niña kéo dài trong nhiều năm sau khi một siêu El Niño xảy ra. (thermocline feedback for the super El Niño)

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chỉ có hai sự kiện La Nina kéo dài nhiều năm trước năm 1970; những thứ này tuân theo trạng thái ENSO trung tính. Kể từ năm 1970, đã có 8 sự kiện La Niña kéo dài nhiều năm và những sự kiện này luôn diễn ra sau một El Niño.

VẬY NẾU NỬA CUỐI NĂM 2024 CHUYỂN NHANH VỀ PHA KHÍ HẬU LA NINA, THÌ ĐIỀU ĐÓ CÓ Ý NGHĨA GÌ ĐỐI VỚI VIỆT NAM?

Theo dự báo từ sớm mà Hành tinh Titanic đã công bố cho các bạn từ suốt cuối năm 2023 đến thời điểm hiện nay, việc một El Niño đang đạt đỉnh trong tháng 2, tháng 3/2024 sẽ khiến mùa khô ở Việt Nam rất nóng. Dự kiến sóng nhiệt và các kỷ lục của nền nhiệt độ quốc gia sẽ bị xô đổ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6/2024, tập trung ở Nam Bộ và Bắc Trung Bộ. Các nguy cơ về sốc nhiệt và điều kiện nhiệt bầu ướt nguy hiểm (khi mà độ ẩm đạt trên 80% cũng xảy ra một lúc với mức tăng nhiệt từ 35 độ C trở lên) cũng xảy ra ở miền Bắc Việt Nam.

NÓNG LÀ ĐIỀU HIỂN NHIÊN TẠI VIỆT NAM TRONG NỬA ĐẦU NĂM 2024.

Nhưng nếu La Niña quay trở lại ngay sau đó, thì có thể gây ra nhiều thảm họa thời tiết cực đoan, như mưa đá, lốc xoáy cục bộ, mưa xối xả, bão nhiệt đới lớn. Nhiệt độ nước biển sẽ đặc biệt càng ấm nóng hơn sau 1 năm El Niño, nên việc chuyển ngược sang pha La Niña sẽ là một tình huống rất bất lợi cho Việt Nam, đặc biệt là miền Trung (chịu nóng kinh người trong nửa năm và hứng mưa xối xả + bão to trong nửa năm còn lại). Có thể các tháng 9, 10, 11, 12/2024 sẽ là thời điểm Việt Nam và Philippines hứng nhiều trận mưa xối xả và siêu bão lịch sử. Hãy chờ mà xem thôi.

Ví dụ như, trận mưa xối xả lịch sử xảy ra vào tháng 10 năm 2020 tại miền Trung, xảy ra trong một năm La Niña có chỉ số Niño Đại dương -0.6, chỉ cao hơn mức 0.5 của năm La Niña 2016 (xảy ra sau năm Siêu El Niño 2015) có một chút. Ngoài ra, xu hướng bão lớn xuất hiện trên biển Đông và nhiều trận mưa lịch sử (như trận mưa 600mm trong 4 giờ khiến Đà Nẵng thất thủ năm 2022) chủ yếu xảy ra trong các năm La Niña 2020, 2021, 2022.

MƯA XỐI XẢ VÀ BÃO LỚN LÀ ĐIỀU HIỂN NHIÊN TẠI VIỆT NAM TRONG NỬA CUỐI NĂM 2024, NẾU LA NINA QUAY TRỞ LẠI NGAY SAU KHI EL NINO ĐẠT ĐỈNH

Đây là bản tin dự báo dài hạn cho mùa khô và mùa mưa năm 2024, được đăng vào cuối năm Âm Lịch 2023. Các bạn nên đọc kỹ để nhận biết xu hướng và chuẩn bị cho một năm có nhiều biến chuyển khốc liệt, giữa nóng và lạnh, giữa El Niño và La Niña, giữa lửa hồng và băng giá. Các đợt lạnh xảy ra cách đây một tháng ở miền Bắc và Đông Bắc Á không có nghĩa là cả thế giới đều lạnh đi và hiện tượng nóng lên toàn cầu là trò lừa dối. Chúng tôi đâu thèm lừa các bạn làm gì, vì chả có ích lợi gì cả khi đi lừa người Việt Nam. Mùa Đông vừa qua, cả Châu Âu ấm lên bất thường, lượng tuyết không nhiều và thậm chí một số vùng ở Châu Âu đạt mức nhiệt nóng kỷ lục (như Tây Ban Nha chẳng hạn). Trong khi đó, toàn khu vực Nam Mỹ, Châu Mỹ Latinh, Châu Phi, Nam Á, Tây Á, Australia đều nóng kinh người. Đám cháy rừng trên diện rộng hiện đang xảy ra ở Chile là một ví dụ.

Và do đó, theo Cơ quan Khí tượng Copernicus (C3S) của Liên minh Châu Âu, tháng 1/2024 tiếp tục là tháng Một nóng nhất trong lịch sử ghi nhận khí tượng hiện đại, xô đổ kỷ lục nền nhiệt trung bình của tháng 1/2023. Tháng 1/2024 là tháng Một ấm nhất được ghi nhận trên toàn cầu, với nhiệt độ không khí bề mặt trung bình theo mô hình quan trắc khí tượng ERA5 là 13,14°C, cao hơn 0,70°C so với mức trung bình của tháng 1 trong giai đoạn 1991-2020 và cao hơn 0,12°C so với nhiệt độ của tháng 1 ấm nhất trước đó vào năm 2020. Đây là tháng thứ tám liên tiếp có nền nhiệt độ trung bình nóng kỷ lục theo từng tháng tương ứng của một năm. Đây cũng là tháng có nền nhiệt trung bình toàn cầu ấm hơn 1,66°C so với ước tính mức trung bình của các tháng Một trong giai đoạn 1850-1900, thời kỳ tham chiếu tiền công nghiệp được chỉ định để so sánh nền nhiệt tăng do hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Nếu cộng tháng 1/2024 vào một chu kỳ 12 tháng, tức là từ tháng 2 của năm ngoái 2023, thì loài người đã có một năm hoàn chỉnh có mức tăng nhiệt vượt +1,5 độ C, giới hạn của Hiệp định Khí hậu Paris 2015. Theo Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus của EU, giai đoạn từ tháng 2 năm 2023 đến tháng 1 năm 2024 đạt mức tăng nhiệt trung bình là 1,52 độ C. Các biểu đồ sau đây cho thấy điều đó so sánh với những năm trước như thế nào.

Bề mặt nước biển của các đại dương trên toàn cầu cũng đang ở mức nhiệt độ trung bình cao nhất từng được ghi nhận – một dấu hiệu khác về tính chất phổ biến của các kỷ lục khí hậu. Như biểu đồ bên dưới cho thấy, điều đặc biệt đáng chú ý chính là thông thường, nhiệt độ trung bình ở các đại dương thường chưa đạt mức cao cho đến khoảng tháng Ba hàng năm. Thế mà trong năm 2024, mốc nhiệt đã chạm kỷ lục 21,05 độ C ngay từ ngày 3/2/2024 rồi! Và mức này còn cao hơn mức kỷ lục vào cuối tháng 8 năm ngoái (23/8/2023) đến 0,03 độ C.

Thôi, chúng tôi thấy cứ đưa ra nhiều dự báo xấu quá sẽ khiến các bạn Việt Nam ăn Tết không ngon và không yên. Xin tạm dừng ở đây. Nhưng khoảng Mùng Năm Tết, chúng tôi sẽ lại đưa ra một tin kinh khủng hơn về nền nhiệt và xu hướng tăng nhiệt do biến đổi khí hậu. Tin này cũng là một trong những bằng chứng cho thấy mức giới hạn 1,5 độ C được đề xuất trong Hiệp định Khí Hậu Paris chỉ là trò đùa của IPCC và nhóm elites tư bản nằm trên đỉnh nền kinh tế tăng trưởng không giới hạn của loài homo sapiens. Mời các bạn đón đọc nhé.