Phân tích gene biến chủng coronavirus cho thấy, loại virus này đã có mặt ở Mỹ từ ngày 19/1/2020, tức là 6 tuần lễ sau khi dịch bùng phát ở bang Washington.
Mọi chuyện đang diễn biến âm ỉ ngay trong lòng nước Mỹ. Chúng ta sẽ chứng kiến nhiều chuyện lớn hơn nữa về đại dịch này.
Nếu các bạn còn nhớ một liên kết trong bài viết ngày 29/1/2020 của tôi mang tựa đề:
Trong bài có một link giới thiệu nguồn phân tích của Ts. Trevor Bedford, một nhà di truyền học tiến hóa tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson ở Seattle, Washington, đã bỏ công phân tích các bước nhảy và biến dị (mutation) của chủng coronavirus 2019-nCoV.
Giờ đây, ông ấy đã upload lên mạng gần như toàn bộ các phân tích biến đổi gene nhỏ từ nhiều chủng virus nCoV lây lan tại nhiều quốc gia khác nhau.
Sẽ rất thú vị nếu các bạn muốn tìm hiểu và theo dõi tiến trình này, của tiến sĩ, tại các nguồn sau:
Tôi thì đã và đang nghi ngờ (trong 1 status cảnh báo trước đây), rằng có một chủng virus nCoV mới có độc tính cao hơn và dễ gây chết người hơn xuất hiện tại Trung Đông, Châu Âu và Trung Quốc.
Hôm thứ Ba (3/3/2020), một nghiên cứu mới được công bố bởi giới chuyên gia thuộc Trường Khoa học Đời Sống của trường Đại học Bắc Kinh và Viện Pasteur Thượng Hải, Học viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, dựa trên phân tích gene của 103 mẫu coronavirus, đã cho thấy có đến hai biến chủng nCoV rõ rệt xuất hiện, với các biểu hiện và triệu chứng dịch tễ tương đối khác nhau. Họ đặt tên cho chúng là chủng nCov(S) và chủng nCov(L).
Xem nghiên cứu tại đây:
Chủng nCov(S): là dòng coronavirus cũ nhất, không có nhiều biểu hiện hung hăng, ít lây lan hơn, chỉ gây triệu chứng bệnh nhẹ, và vẫn tiếp tục lây nhiễm âm thầm với tốc độ ổn định qua các vật chủ. Hiện chủng này đang chiếm 30% tổng số ca bệnh trên toàn cầu.
Chủng nCov(L): là dòng coronavirus đột biến từ chủng S, có biểu hiện hung hăng hơn, lây lan nhanh chóng, gây triệu chứng bệnh tồi tệ, xuất hiện chủ yếu ở Vũ Hán (Trung Quốc) và các ca bệnh lây từ Vũ Hán, gốc tích dịch tễ đã bị mờ nhạt sau khi dịch bùng phát. Hiện chủng này đang chiếm tới 70% tổng số ca bệnh trên toàn cầu.
Gs. Jian Lu và Ts. Jie Cui trong số các nhà nghiên cứu trên, cho biết: “Trong khi chủng nCov(L) được xác định nhiều hơn tại giai đoạn ban đầu bùng phát dịch bệnh ở Vũ Hán, thì tần số nhiễm chủng L này đã giảm đi sau giai đoạn đầu tháng 1/2020. Sự can thiệp của con người có thể đã tạo ra nhiều áp lực chọn lọc vật chủ gay gắt hơn lên chủng L, khiến nó trở nên hung hăng và lây lan nhanh chóng trong giai đoạn ban đầu. Ngược lại, chủng nCov(S), là dòng tiến hóa cũ và ít hung hăng hơn, có thể đã gia tăng tần số lây nhiễm do áp lực chọn lọc vật chủ yếu hơn.”
Giải thích của giới chuyên gia gợi ý rằng, vì chủng L đột ngột gia tăng tại giai đoạn ban đầu của bùng phát dịch và làm cho nhiều người ngã bệnh, nên người ta nhanh chóng phát hiện, chẩn đoán và cách li bệnh nhân, nghĩa là chủng virus này ít cơ hội lây lan ra phạm vi rộng hơn.
Con người đã can thiệp bằng cách tiến hành nhập viện những người nhiễm virus, và khóa chặt các khu vực đang lây lan rộng dịch bệnh.
Nếu bệnh nhân mang chủng virus nhất định này được đem vào bệnh viện nhanh hơn bệnh nhân mang chủng virus kia, thì việc này có thể giới hạn được số lượng người bị lây nhiễm chủng đầu tiên (tức là phải nhập viện vì triệu chứng rõ rệt)
Ví dụ như, một chủng virus cần phải làm cho vật chủ ngã bệnh đủ để làm nó lan đi thông qua hành động ho hoặc hắt hơi, nhưng không quá bệnh đến nỗi khiến họ phải nằm liệt giường hoặc chết ngay, mà do đó sẽ làm cho virus không thể lây lan cho nhiều vật chủ tiềm năng khác.
Nếu chủng virus nào bị ngăn chặn lây nhiễm cho nhiều người, thì chủng đó có thể bị tiêu diệt và quy luật tiến hóa – thông qua mức độ sống còn của điều kiện phù hợp nhất – sẽ cho phép một chủng virus khác có thể lây nhiễm cho nhiều người hơn và trở thành chủng ưu thế.
Vì vậy, chủng nCoV(S) có thể đang tạm thắng thế vì nó chỉ gây triệu chứng nhẹ khiến bệnh nhân không để ý rằng mình đang bị nhiễm bệnh, và làm tăng nguy cơ lây lan virus cho cộng đồng hơn.
Gs. Jian và Ts. Jie còn nói thêm: “Khám phá này ủng hộ mạnh mẽ nhu cầu cấp bách cần phải nhanh chóng nghiên cứu toàn diện hơn, bao gồm sự kết hợp dữ liệu bộ gene, dữ liệu dịch tễ, và các ghi nhận biểu đồ về triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân nhiễm 2019-nCoV (COVID-19).”
Như vậy, số bệnh nhân hiện nhiễm nCoV trên thế giới có thể đang phân tách làm hai nhóm: tiềm ẩn và phát bệnh nhanh chóng. Việc phân tích gene biến chủng nCoV của Ts. Trevor Bedford ở trên cho thấy đã có một dòng coronavirus tiềm ẩn lây lan ở Hoa Kỳ trước cả khi dịch bùng phát tại Vũ Hán (ngày 19/1/2020 – 1 tuần lễ trước Tết Âm lịch). Một video về phân tích dịch tễ tại Đài Loan cũng cho thấy Đài Loan, Nhật có nguồn lây nhiễm từ Mỹ ngay cả trước khi dịch bùng phát tại Trung Quốc.
Tóm lại, các phân tích chứng cứ ở trên cho thấy, rõ ràng là đang có sự lây lan phức tạp của các chủng nCoV và có những đợt sóng tiềm ẩn về dịch bệnh này – các biến chủng nCoV thầm lặng và mang độc tính khác nhau.
Mối đe dọa chính là, nếu loài người không có vaccine và thuốc chữa kịp thời, có thể dịch nCoV sẽ quay trở lại theo từng đợt và mỗi đợt có một biến chủng mới nguy hiểm hơn, dễ lan nhanh và có độc tính mạnh hơn. Nó có thể biến thành một trận đại dịch lây lan cho 3/4 dân số toàn cầu, và quét sạch hàng triệu nhân mạng trong mỗi đợt.
Bài học lịch sử từ trận đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 cho thấy đợt lây nhiễm thứ nhất của virus cúm không gây ra nhiều triệu chứng và thương vong, nhưng đợt lây nhiễm thứ hai và thứ ba thì rất khủng khiếp: từ 50 đến 100 triệu người đã chết – bao gồm thanh niên và người già. Xem:
Vì vậy, đừng xem thường tất cả các dữ kiện và phân tích mới nhất về dịch tễ học. Biết đâu bạn đang mang con nCoV chủng S ở trong người?
Phần chia sẻ ý kiến