Gs. Noam Chomsky được công nhận trên tầm mức quốc tế là một trong những cây đại thụ trí thức quan trọng nhất hiện còn sống. Tầm vóc trí tuệ của ông đã được so sánh với Galileo, Newton và Descartes, vì công trình của ông đã có ảnh hưởng to lớn đến nhiều lĩnh vực nghiên cứu khoa học và học thuật, bao gồm ngôn ngữ học, luận lý học và toán học, khoa học điện toán, tâm lý học, nghiên cứu truyền thông, triết học, chính trị và quan hệ quốc tế. Ông là tác giả của khoảng 150 cuốn sách và được trao nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm Giải Hòa bình Sydney (Sydney Peace Prize) và Giải thưởng Kyoto (giải thưởng của Nhật Bản có giá trị tương đương với Giải Nobel), và hàng chục bằng tiến sĩ danh dự của các trường đại học danh tiếng nhất thế giới. Chomsky hiện là Giáo sư Học viện Danh dự tại Đại học MIT và Giáo sư từng nhận Huân chương tại Đại học Arizona (Hoa Kỳ).
Dưới đây là chi tiết cuộc phỏng vấn về đề tài này, do Ts. C.J. Polychroniou thực hiện, được đăng trên Truthout.org.
Ts. C.J. Polychroniou là một nhà khoa học về chính trị / kinh tế chính trị học, là tác giả và nhà báo đã giảng dạy và làm việc tại nhiều trường đại học cũng như trung tâm nghiên cứu ở Châu Âu và Hoa Kỳ. Hiện tại, các mối quan tâm nghiên cứu chính của ông là về chính trị Hoa Kỳ và nền kinh tế chính trị của Hoa Kỳ, vấn đề hội nhập kinh tế Châu Âu, toàn cầu hóa, biến đổi khí hậu và kinh tế học môi trường, cũng như việc giải mã cấu trúc dự án kinh tế – chính trị của chủ nghĩa tân tự do. Ông là người thường xuyên đóng góp cho trang viết Truthout, cũng như là thành viên của Dự án Trí tuệ Công cộng của Truthout (Truthout’s Public Intellectual Project). Ông đã xuất bản nhiều cuốn sách và hơn 1.000 bài viết trên nhiều tuần báo, tạp chí, báo chí và các trang web tin tức nổi tiếng. Nhiều ấn phẩm của ông đã được dịch sang vô số ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Ả Rập, Trung Quốc, Croatia, Hà Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Italia, Nhật, Bồ Đào Nha, Nga, Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ. Những cuốn sách mới nhất của ông bao gồm cuốn Optimism Over Despair: Noam Chomsky On Capitalism, Empire, and Social Change (Lạc quan trên nỗi Tuyệt vọng: Quan điểm của Noam Chomsky Về Chủ nghĩa Tư bản, Đế quốc và Cải tổ Xã hội – xuất bản năm 2017); Climate Crisis and the Global Green New Deal: The Political Economy of Saving the Planet (Khủng hoảng Khí hậu và Chính sách Kinh tế Xanh Mới Toàn cầu: Nền Kinh tế Chính trị Cứu rỗi Hành tinh, với Noam Chomsky và Robert Pollin là tác giả chính, xuất bản năm 2020); The Precipice: Neoliberalism, the Pandemic, and the Urgent Need for Radical Change (Vách đá chắn đường: Chủ nghĩa Tân tự do, Đại dịch, và Nhu cầu Khẩn cấp Cần Thay đổi Triệt để (là tuyển tập các cuộc phỏng vấn với Gs. Noam Chomsky, xuất bản năm 2021); và Economics and the Left: Interviews with Progressive Economists (Kinh tế học và Cánh tả: Phỏng vấn các Nhà kinh tế học Tiến bộ – xuất bản năm 2021).
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã khiến thế giới kinh ngạc. Theo quan điểm của Gs. Noam Chomsky trong cuộc phỏng vấn dành riêng cho Truthout, đó là một cuộc tấn công vô cớ và phi lý, mà sẽ đi vào lịch sử như một trong những tội ác chiến tranh lớn của thế kỷ 21. Những cân nhắc chính trị, chẳng hạn như những gì đã được Tổng thống Nga Putin trích dẫn, không thể được sử dụng làm lý lẽ để biện minh cho việc phát động một cuộc xâm lược chống lại một quốc gia có chủ quyền. Tuy nhiên, Gs. Chomsky cho biết, khi đối mặt với cuộc xâm lược khủng khiếp này, Hoa Kỳ phải lựa chọn biện pháp ngoại giao khẩn cấp thay vì leo thang quân sự, vì hành động này có thể sẽ là “án tử hình cho cả chủng loài, và không có kẻ nào chiến thắng cả.”
CJ Polychroniou: Thưa Gs. Noam, cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã khiến hầu hết mọi người bất ngờ, gây ra làn sóng chấn động khắp thế giới, mặc dù có nhiều dấu hiệu cho thấy Putin đã trở nên khá bị kích động trước sự mở rộng của NATO về phía Đông và việc Washington từ chối coi trọng đòi hỏi an ninh “lằn ranh đỏ” của Putin có liên quan đến Ukraine. Tại sao ông nghĩ sao trước việc Putin quyết định phát động một cuộc xâm lược vào thời điểm này?
Noam Chomsky: Trước khi chuyển sang câu hỏi này, chúng ta nên đề cập đến một vài sự thật không thể nghi ngờ được ở đây. Điều quan trọng nhất là cuộc xâm lược Ukraine của Nga là một tội ác chiến tranh lớn, cùng xếp hạng cùng với cuộc xâm lược Iraq của Hoa Kỳ và cuộc xâm lược Ba Lan của Hitler-Stalin vào tháng 9 năm 1939, như hai ví dụ nổi bật. Họ luôn luôn có lý khi tìm kiếm lời giải thích, nhưng không có sự biện minh nào, không có sự giảm nhẹ nào, cho tội ác này.
Bây giờ chuyển sang câu hỏi, có rất nhiều lời diễn giải cực kỳ tự tin về tâm trí của Putin. Cốt chuyện thường thấy chính là ông ta bị cuốn vào những ý nghĩ kỳ quặc đầy hoang tưởng, thích hành động một mình, bị vây xung quanh là những cận thần quen thói khom lưng, cùng một giuộc như những kẻ còn lại của Đảng Cộng hòa đang thơ thẩn đến lâu đài Mar-a-Lago để cầu xin sự phù hộ của Lãnh tụ.
Cơn lũ những lời rủa xả [ở trên] có thể chính xác, nhưng có lẽ cần xem xét thêm nhiều khả năng khác. Có lẽ Putin muốn tiến hành những gì ông và các cộng sự của ông đã công bố to và rõ ràng trong nhiều năm qua. Chẳng hạn, đó có thể là, “Vì yêu cầu chính thức của Putin là đảm bảo rằng NATO sẽ không có thêm thành viên nào, mà cụ thể là Ukraine hay Georgia, nên rõ ràng là sẽ không có lý do cho cuộc khủng hoảng hiện tại nếu không có sự mở rộng liên minh sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, hoặc nếu việc mở rộng diễn ra hòa hợp với việc xây dựng cấu trúc an ninh chung ở châu Âu có bao gồm cả Nga”. Tác giả của những lời này chính là cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Nga, Jack Matlock, một trong số ít các chuyên gia nghiêm túc về chính trị Nga trong đoàn ngoại giao Hoa Kỳ, mà đã được viết ngay trước cuộc xâm lược. Ông ta tiếp tục kết luận rằng cuộc khủng hoảng “có thể dễ dàng giải quyết bằng cách áp dụng các lẽ thường tình…. Theo bất kỳ tiêu chuẩn thông thường nào, đó là lợi ích của Hoa Kỳ để thúc đẩy hòa bình, chứ không phải xung đột. Việc cố tách Ukraine khỏi ảnh hưởng của Nga – mục tiêu được mong đợi của những người kích động cho ‘các cuộc cách mạng màu’ – là một việc làm ngu ngốc và nguy hiểm. Chẳng lẽ chúng ta đã sớm quên bài học về Cuộc khủng hoảng tên lửa tại Cuba?”
Các lựa chọn [ngoại giao] vẫn còn sau cuộc xâm lược chính là sự tàn nhẫn. Điều tồi tệ nhất chính là sự ủng hộ đối với các lựa chọn ngoại giao vẫn còn tồn tại [dù đã đánh nhau rồi].
Matlock hầu như không đơn độc. Nhiều kết luận tương tự về các vấn đề cơ bản được đưa ra trong hồi ký của William Burns, người đứng đầu CIA, một trong số ít các chuyên gia đích thực về Nga. Lập trường thậm chí còn mạnh mẽ hơn của [nhà ngoại giao] George Kennan được trích dẫn rộng rãi một cách muộn màng, cũng như nhận được ủng hộ bởi cựu Bộ trưởng Quốc phòng William Perry, và ngay cả bên ngoài hàng ngũ ngoại giao, từ chuyên gia nghiên cứu quan hệ quốc tế nổi tiếng John Mearsheimer và nhiều nhân vật nổi tiếng khác mang tầm cỡ “khó có ai còn chính thống hơn”.
Không có gì trong số ý kiến này là tối nghĩa. Các tài liệu nội bộ của Hoa Kỳ, do WikiLeaks công bố, tiết lộ rằng lời đề nghị liều lĩnh của Bush II về việc Ukraine gia nhập NATO ngay lập tức đã gợi ra những cảnh báo sắc bén từ Nga, rằng mối đe dọa quân sự ngày càng mở rộng là điều không thể dung thứ được. Điều đó dễ hiểu mà.
Chúng ta có thể tình cờ lưu ý đến khái niệm kỳ lạ về “cánh tả”, xuất hiện thường xuyên với hàm ý chỉ trích gắt gao “cánh tả” vì không hoài nghi đủ “đường lối của Điện Kremlin”.
Thành thật mà nói, thực tế là chúng ta không biết tại sao quyết định này lại được đưa ra, kể cả khi dù là nó được đưa ra bởi một mình Putin hay bởi Hội đồng An ninh Nga (Russian Security Council) mà trong đó, ông ta đóng vai trò lãnh đạo. Tuy nhiên, có một số điều chúng tôi biết với khá nhiều tin tưởng, bao gồm các ghi nhận được xem xét chi tiết bởi những người vừa được trích dẫn phía trên, những người đã ở vị trí cao trong hệ thống hoạch định. Nói tóm lại, cuộc khủng hoảng đã kéo dài 25 năm khi Hoa Kỳ bác bỏ một cách khinh thường những lo ngại về an ninh của Nga, đặc biệt là ranh giới rõ ràng của họ: Gruzia và đặc biệt là Ukraine.
Có lý do chính đáng để tin rằng thảm kịch này có thể tránh được, cho đến phút cuối cùng. Chúng ta đã thảo luận nhiều lần về nó trước đây. Về lý do tại sao Putin hiện đã phát động cuộc tấn công tội ác, thì chúng ta có thể suy đoán tùy theo ý muốn. Nhưng nguyên nhân cơ sở trực tiếp thì rất rõ ràng – bị tránh né nói tới chứ thể không tranh cãi được.
Thật dễ hiểu lý do tại sao những người chịu đau khổ vì tội ác có thể coi đó là một đặc ân không thể chấp nhận được khi đòi hỏi lý do tại sao điều đó lại xảy ra và liệu nó có thể tránh được hay không. Điều đó có thể hiểu được, nhưng lại bị nhầm lẫn. Nếu chúng ta muốn ứng phó với thảm kịch theo những cách có thể giúp đỡ các nạn nhân, và ngăn chặn những thảm họa tồi tệ hơn đang rình rập phía trước, thì điều khôn ngoan và cần thiết là tìm hiểu càng nhiều càng tốt về những gì đã xảy ra và làm thế nào để có thể sửa chữa tiến trình sai lầm đó. Những cách thể hiện kiểu anh hùng có thể khiến công chúng hài lòng. Nhưng chúng không giúp được gì đâu.
Như thường lệ trước đây, tôi nhớ đến một bài học mà tôi đã học được từ lâu. Vào cuối những năm 1960, tôi đã tham gia một cuộc họp ở Châu Âu với một số đại diện của Mặt trận Giải phóng Dân tộc miền Nam Việt Nam (là “Việt Cộng,” theo cách gọi của Hoa Kỳ). Sự kiện này diễn ra trong thời gian ngắn khi xuất hiện nhiều phản đối dữ dội những tội ác khủng khiếp của Mỹ ở Đông Dương. Một số thanh niên [Mỹ, Châu Âu] đã tức giận đến mức họ cảm thấy rằng chỉ có bạo lực mới là cách phản ứng thích hợp đối với những điều phi nhân tính đang xảy ra: phá cửa sổ [của các tòa nhà] tại Main Street, đánh bom một trung tâm ROTC. Bất cứ phản ứng gì ít [mang tính bạo lực] hơn cũng có thể hàm ý đồng lõa với những tội ác khủng khiếp này. Nhưng người Việt Nam lại nhìn nhận mọi thứ rất khác. Họ cực lực phản đối tất cả các biện pháp [bạo lực] đó. Họ bày tỏ mô hình phản đối hiệu quả của riêng họ: một vài phụ nữ đứng cầu nguyện trong thinh lặng trước mộ của những người lính Mỹ thiệt mạng tại Việt Nam. Họ không quan tâm đến những thứ khiến kẻ thù Mỹ trong cuộc chiến cảm thấy chính đáng và danh dự. Họ chỉ muốn sống sót.
Đó là một bài học mà tôi thường nghe thấy dưới nhiều hình thức từ những nạn nhân của đau khổ cùng cực thuộc [các quốc gia] ở Nam Bán Cầu, nơi là mục tiêu chính của bạo lực đế quốc. Đó là điều mà chúng ta nên ghi nhớ, luôn xảy ra trong mọi hoàn cảnh. Ngày nay, điều đó càng mang ý nghĩa như một nỗ lực để hiểu tại sao thảm kịch này lại xảy ra, những gì đã có thể được thực hiện [nhưng không làm] để ngăn chặn điều đó, và việc áp dụng những bài học này cho những gì xảy ra tiếp theo.
Câu hỏi còn phải đi sâu vào vấn đề hơn nữa. Ở đây tôi không có thời gian để xem xét lại vấn đề cực kỳ quan trọng này, nhưng các phản ứng liên tục đối với cuộc khủng hoảng đang xảy ra trên thực tế hoặc trong tưởng tượng luôn là hướng tới việc đấu súng chứ không phải là nhành ô liu. Đó gần như là một phản xạ, và hậu quả nói chung là khủng khiếp – đối với các nạn nhân như thường lệ. Việc cố gắng hiểu, suy nghĩ trước một hoặc hai bước về những hậu quả có thể xảy ra của việc hành động hoặc không hành động, luôn là điều đáng giá. Tất nhiên, điều đó quả thực đáng để nhắc lại, bởi vì chúng rất dễ bị gạt bỏ trong những lúc cơn đam mê chính đáng ập tới.
Tất nhiên, đúng là Hoa Kỳ và các đồng minh của họ vi phạm luật pháp quốc tế không chớp mắt, nhưng điều đó cũng không giúp ích được gì để biện minh cho tội ác của Putin.
Các lựa chọn vẫn còn có thể sử dụng, dù sau khi cuộc xâm lược xảy ra, chính là điều nghiệt ngã. Tồi tệ nhất là sự ủng hộ đối với các lựa chọn ngoại giao vẫn còn tồn tại, với hy vọng đạt được một kết quả không quá khác gì so với những gì rất có thể đạt được vài ngày trước đó: như là vô hiệu hóa Ukraine theo kiểu nước Áo, một số phiên bản của chủ nghĩa liên bang Minsk II ở bên trong nội bộ quốc gia. Bây giờ, điều đó lại khó thực hiện hơn nhiều. Và – nhất thiết là – với một lối thoát cho Putin, còn nếu không thì hậu quả sẽ còn thảm khốc hơn đối với Ukraine và mọi người khác nữa, có lẽ gần như không thể tưởng tượng được điều đó đâu.
Rất xa rời công lý. Nhưng công lý đã chiếm ưu thế trong các vấn đề quốc tế từ bao giờ đâu? Có cần phải xem lại bảng thành tích kinh hoàng này một lần nữa hay không?
Dù muốn hay không, các lựa chọn giờ đây đã suy giảm thành một kết cuộc tồi tệ, mà sẽ tưởng thưởng thay vì trừng phạt Putin vì hành vi xâm lược – hoặc sẽ có khả năng xảy ra chiến tranh giai đoạn cuối rất khốc liệt. Bạn có thể cảm thấy thỏa mãn khi lùa được con gấu vào một góc, mà từ đó nó sẽ lao ra trong tuyệt vọng – với mọi sức mạnh trong khả năng. Điều đó không hề khôn ngoan chút nào.
Trong khi đó, như một bài học cho tất cả, chúng ta nên làm bất cứ điều gì có thể để hỗ trợ có ý nghĩa cho những con người anh dũng bảo vệ quê hương của họ chống lại những kẻ xâm lược tàn ác, cho những người thoát khỏi nỗi kinh hoàng và cho hàng nghìn người Nga can đảm công khai chống lại tội ác của nhà nước họ dù có nguy cơ lớn đối với bản thân.
Và chúng ta cũng nên cố gắng tìm cách giúp đỡ một nhóm nạn nhân rộng lớn hơn nhiều: đó là toàn bộ sự sống trên Trái đất. Thảm họa này diễn ra vào thời điểm mà tất cả các cường quốc, thực sự là tất cả chúng ta, cần phải hợp tác cùng với nhau để kiểm soát thảm họa tàn phá môi trường nghiêm trọng đã đang gây ra một con số thương vong kinh hoàng, và sẽ còn tồi tệ hơn nhiều nếu thiếu những nỗ lực lớn và nhanh chóng. Để giúp đến nơi đến chốn một cách rõ ràng, IPCC vừa phát hành bản đánh giá mới nhất và đáng lo ngại nhất trong số các đánh giá thường xuyên của họ về cách chúng ta đang kiểm soát thảm họa này.
Trong khi đó, các hành động cần phải có lại bị đình trệ, thậm chí bị đẩy lùi, như việc các nguồn tài nguyên vô cùng cần thiết lại bị đem đi thực hiện nhiệm vụ hủy diệt, và thế giới hiện đang trên đà mở rộng việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, bao gồm cả thứ nguy hiểm và thuận tiện có sẵn nhất, là than đá.
[Chúng ta đang ở trong] một tình thế hung hiểm hơn, không khác gì được sắp đặt bởi một thế lực ma quỷ độc ác. Điều đó không thể bị phớt lờ. Mỗi khoảnh khắc trôi qua hiện nay đều quan trọng cả.
Cuộc xâm lược của Nga rõ ràng là vi phạm Điều 2 (4) của Hiến chương Liên hợp quốc, cấm đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ của một quốc gia khác. Tuy nhiên, Putin đã tìm cách đưa ra những lời biện minh pháp lý cho cuộc xâm lược trong bài phát biểu của mình vào ngày 24 tháng 2, và Nga đã viện dẫn Kosovo, Iraq, Libya và Syria là bằng chứng cho thấy Hoa Kỳ và các đồng minh của họ vi phạm luật pháp quốc tế nhiều lần. Ông có thể nhận xét về những biện minh hợp pháp của Putin đối với cuộc xâm lược Ukraine và về hiện trạng của luật pháp quốc tế trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh?
Không có gì để nói về nỗ lực của Putin nhằm đưa ra lời biện minh hợp pháp cho hành động gây hấn của ông ta. Lẽ phải trái của nó bằng không.
Tất nhiên, đúng là Hoa Kỳ và các đồng minh của họ vi phạm luật pháp quốc tế không chớp mắt, nhưng điều đó không giảm nhẹ tội ác của Putin. Tuy nhiên, Kosovo, Iraq và Libya đã có những ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc xung đột tại Ukraine.
Cuộc xâm lược Iraq là một ví dụ điển hình cho những tội ác mà vì đó, các lãnh đạo Đức Quốc xã đã bị treo cổ tại Nuremberg, một hành động xâm lược hoàn toàn vô cớ. Và là một cú đấm vào mặt Nga.
Việc tranh biện chỉ bảo đảm đem đến chết chóc cho mọi chủng loài, mà không có kẻ nào chiến thắng cả. Chúng ta đang ở một thời điểm quan trọng trong lịch sử nhân loại.
Trong trường hợp của Kosovo, hành động gây hấn của NATO (nghĩa là hành động gây hấn của Hoa Kỳ) được tuyên bố là “bất hợp pháp nhưng chính đáng” (ví dụ như: bởi Ủy ban Quốc tế về Kosovo do Richard Goldstone chủ trì) với lập luận rằng vụ đánh bom được thực hiện để chấm dứt các hành động tàn bạo đang diễn ra. Phán quyết đó đòi hỏi phải đảo ngược thứ tự thời gian. Bằng chứng tràn ngập cho thấy hàng loạt hành động tàn bạo là hậu quả của cuộc xâm lược: có thể đoán trước, dự báo trước, biết trước. Hơn nữa, các lựa chọn ngoại giao đã có sẵn, [nhưng] như thường lệ, đã bị bỏ qua để ủng hộ bạo lực.
Các quan chức cấp cao của Mỹ xác nhận rằng chính vụ ném bom vào đồng minh của Nga là Serbia – thậm chí không thông báo trước cho họ – đã làm đảo ngược nỗ lực của Nga trong việc hợp tác với Mỹ mà bằng cách nào đó để xây dựng trật tự an ninh Châu Âu thời hậu Chiến tranh Lạnh, và sự đảo ngược này còn được đẩy nhanh với cuộc xâm lược tại Iraq và vụ ném bom ở Libya sau khi Nga đồng ý không phủ quyết Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cho rằng NATO đã vi phạm ngay lập tức điều đó.
Sự kiện đem đến hậu quả; tuy nhiên, các sự kiện có thể bị che lấp bởi hệ thống giáo điều.
Tình trạng của luật pháp quốc tế đã không thay đổi trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, ngay cả trong chữ viết, chứ chưa nói đến hành động. Tổng thống Clinton đã nói rõ rằng Hoa Kỳ không có ý định bị ràng buộc bởi điều đó. Học thuyết Clinton tuyên bố rằng Hoa Kỳ vẫn giữ quyền hành động “đơn phương khi cần thiết”, bao gồm “đơn phương sử dụng sức mạnh quân sự” để bảo vệ các lợi ích quan trọng như “đảm bảo quyền tiếp cận không bị cấm vào các thị trường, nguồn cung ứng năng lượng và các nguồn tài nguyên chiến lược chính yếu”. Những người kế vị của ông, cũng như bất kỳ ai khác, có thể vi phạm pháp luật mà không bị trừng phạt.
Điều đó không có nghĩa là luật pháp quốc tế không có giá trị. Nó có nhiều khả năng ứng dụng và nó là một tiêu chuẩn hữu ích ở một số khía cạnh nào đó.
Mục đích cuộc xâm lược của Nga dường như là để hạ gục chính phủ Zelensky và cài đặt vào vị trí đó một chính phủ thân Nga. Tuy nhiên, cho dù điều gì có xảy ra, Ukraine vẫn đang đối mặt với một tương lai u ám vì quyết định trở thành con tốt trong trò chơi địa chiến lược của Washington. Trong bối cảnh đó, khả năng sẽ thế nào khi các lệnh trừng phạt kinh tế sẽ khiến Nga thay đổi lập trường đối với Ukraine – hoặc các lệnh trừng phạt kinh tế nhắm vào một điều gì đó lớn hơn, chẳng hạn như phá hoại quyền kiểm soát của Putin bên trong nước Nga và ràng buộc quan hệ với các nước như Cuba, Venezuela và thậm chí có thể là chính Trung Quốc?
Ukraine có thể không đưa ra những lựa chọn thận trọng nhất, nhưng chuyện đó đã không có gì giống với những lựa chọn dành cho các nước đế quốc. Tôi ngờ rằng các lệnh trừng phạt sẽ khiến Nga phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc. Tất nhiên, nếu không có thay đổi nào nghiêm trọng, Nga vẫn là một nhà nước dầu khí bất lương (kleptocratic petrostate) sống dựa vào một nguồn tài nguyên sẽ phải suy giảm mạnh, hoặc tất cả chúng ta đều bị kết thúc. Hiện chưa rõ liệu hệ thống tài chính của họ có thể vượt qua được một cuộc tấn công mạnh mẽ, bằng các biện pháp trừng phạt hay các biện pháp khác hay không. Tất cả mọi lý lẽ để tìm lối thoát đều đem đến hậu quả rất khó chịu.
Các chính phủ phương Tây, các đảng đối lập chính thống, bao gồm cả Đảng Lao động ở Vương quốc Anh, và các tập đoàn truyền thông cũng đã bắt tay vào một chiến dịch chống Nga theo kiểu sô-vanh. Các mục tiêu không chỉ bao gồm giới tài phiệt của Nga, mà còn là nhạc sĩ, nhạc trưởng và ca sĩ, và thậm chí cả những ông chủ CLB bóng đá như Roman Abramovich của đội Chelsea. Nga thậm chí đã bị cấm tham gia Eurovision năm 2022 sau cuộc xâm lược. Đây cũng là phản ứng mà các tập đoàn truyền thông và cộng đồng quốc tế nói chung đã thể hiện đối với Hoa Kỳ sau cuộc xâm lược và tàn phá sau đó tại Iraq, phải không ạ?
Nhận xét dí dỏm của anh khá là phù hợp. Và chúng ta có thể tiếp tục chứng kiến điều đó theo những cách thức đã quá quen thuộc rồi.
Ông có nghĩ rằng cuộc xâm lược này sẽ mở đầu một kỷ nguyên mới của tranh chấp kéo dài giữa Nga (và có thể là liên minh với Trung Quốc) và phương Tây?
Thật khó để biết tro tàn sẽ rơi xuống đâu – và điều đó hóa ra có thể không phải là một phép ẩn dụ. Cho đến nay, Trung Quốc đang khá bình tĩnh, và có khả năng sẽ cố gắng đẩy mạnh thực hiện chương trình hội nhập kinh tế sâu rộng của phần lớn thế giới vào trong hệ thống toàn cầu đang mở rộng của chính họ, như cách đây vài tuần đã kết hợp Argentina vào sáng kiến Một Vành đai – Một Con đường, đồng thời theo dõi các đối thủ đang tiêu diệt chính họ.
Như chúng ta đã đề cập trước đây, việc tranh biện chỉ bảo đảm đem đến chết chóc cho mọi chủng loài, mà không có kẻ nào chiến thắng cả. Chúng ta đang ở một thời điểm quan trọng trong lịch sử nhân loại. Không thể chối bỏ điều đó. Không thể phớt lờ chuyện đó.
HÀNH TINH TITANIC
là một kênh thông tin phi lợi nhuận và độc lập. Chúng tôi không nhận đăng tin quảng cáo hoặc bất cứ nguồn tài trợ nào từ các chính phủ hay tập đoàn kinh tế, để giữ vững quan điểm nói thẳng, nói thật và nói chính xác về cuộc khủng hoảng khí hậu cho Cộng đồng dân cư Việt Nam – một trong những quốc gia sẽ bị tác động nặng nề vì cuộc khủng hoảng ĐỘT BIẾN KHÍ HẬU. Vì thế, mỗi khoản tiền bạn đọc đóng góp cho chúng tôi đều sẽ giúp bảo vệ và phát triển kênh thông tin duy nhất bằng Tiếng Việt về biến đổi khí hậu này. Xin cảm ơn.
“Hành tinh của chúng ta đang tan vỡ” (“the state of the planet is broken”) – Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres mô tả như vậy về biến đổi khí hậu trong bài phát biểu...
Cách đây không lâu, tôi đã đọc một bài viết của Michael L. Fox về cuộc khủng hoảng di cư do khí hậu, và nó sẽ trở nên tồi tệ hơn theo cấp số nhân như thế nào trong...
Phần chia sẻ ý kiến