Một lần nữa, tôi lại viết thêm một status (dù đã có lần đề cập đến điều đó trước đây), sau khi CNN vừa có một bài phân tích khá đầy đủ về vấn đề này. Xem:
Đó là vì nhiều quan chức Mỹ luôn nhấn mạnh rằng, coronavirus chỉ lây lan chủ yếu khi người bị nhiễm bệnh biểu hiện triệu chứng, ví dụ như sốt, ho, hay khó thở. Nếu điều đó là đúng, thì đấy là tin tốt lành, và người ta dễ dàng phát hiện ra những người bệnh và thực hiện cách li và chữa trị họ.
Nhưng rõ ràng là, một nhóm bệnh nhân (cluster) ở bang Massachusetts, trong đó có ít nhất 82 cases, đã bị nhiễm bắt nguồn từ những người không có triệu chứng. Ngoài ra, có cả nửa tá nghiên cứu và thực nghiệm cho thấy người bị nhiễm và không có triệu chứng vẫn đang lây truyền bệnh đáng kể cho người khác.
Chẳng hạn như ở Đức, trong 24 hành khách vừa rời khỏi Israel để đến quốc gia này và đã được xác nhận bị nhiễm nCoV, thì có đến 7 người không hề có triệu chứng gì cả. Chính Bs. Sandra Ciesek, Giám đốc của Học viện Y khoa Nghiên cứu Virus ở Frankfurt, cho biết lượng tải virus trong mẫu bệnh phẩm lấy từ các hành khách không có triệu chứng còn cao hơn cả ba bệnh nhân có triệu chứng rõ ràng.
Ngoài ra, Bs. Sandra Ciesek còn đưa ra trường hợp về ba bệnh nhân đến Đức từ Vũ Hán và có 1 người trong số đó không hề có triệu chứng gì cả. Nhưng khi bà lấy mẫu bệnh phẩm (dịch họng) của cả ba người và cấy nó vào tế bào sạch trong phòng thí nghiệm, thì tất cả đều thành công. Điều đó cho thấy khả năng lây nhiễm của người không có triệu chứng và người có triệu chứng là như nhau. Chứng cứ trên được ghi rõ trong một báo cáo của bà trên Tạp chí The New England Journal of Medicine, tại:
Còn có rất nhiều nghiên cứu khác nữa, ví dụ như, trong một báo cáo khoa học (vào ngày 21/2/2020) trên ScienceDirect, các chuyên gia dịch tễ Trung Quốc đã trích dẫn một số nghiên cứu thực nghiệm đáng giật mình, như sau:
“Nghiên cứu cho thấy, vào ngày đầu tiên khi chớm sốt, 50% (6/12 case) số bệnh nhân được xác nhận bị nhiễm nCoV đã có mẫu RNA của virus trong huyết tương, và vào ngày thứ 14, tỷ lệ này hạ xuống 25% (3/12 cases). Tổng cộng, có 78% bệnh nhân có mẫu RNA của virus trong tuần đầu tiên ngã bệnh. Tương tự với nghiên cứu đầu tiên, ở bệnh nhân có các triệu chứng tương đối nhẹ và không cần chế độ chăm sóc đặc biệt ở bệnh viện, mật độ trung bình của virus thấp ở mức 140 phiên bản ARN/mL huyết tương. Ở bệnh nhi, 87,5% (7/8 cases) số trẻ em có sự hiện diện của virus trong máu, và mật độ trung bình của virus ở trong máu là 357 phiên bản ARN/mL huyết tương dựa trên phương pháp đếm PCR
tương tự đã được dùng cho các bệnh nhân SARS người lớn ở trên. Cuối cùng, Grant và các cộng sự báo cáo rằng trong vòng 3 ngày sau khi bắt đầu sốt, 79% (19/24 cases) số bệnh nhân có mẫu RNA của virus SARS-CoV trong huyết tương. Lượng nạp virus gia tăng nhanh chóng, và lượng nạp virus tối đã xảy ra vào khoảng ngày thứ 4 hay ngày thứ 5 sau khi bắt đầu sốt, rồi sau đó lượng virus nhanh chóng giảm đi. Khám phá này cho thấy hiện tượng virus tỏa ra trong huyết tương là bình thường khi người bệnh có triệu chứng lâm sàng với SARS virus, và dịch huyết tương có thể là một mẫu bệnh phẩm hữu ích hơn so với dịch quết ở mũi hoặc cổ họng. Độ nhạy cảm dễ phát hiện ra của huyết tương có giá trị tương đương với mẫu thở vòm mũi họng trong vòng 3 ngày sau khi chớm sốt.”
Tôi cố gắng dịch nguyên văn nội dung trên vì lý do gì? Đó là mật độ virus và số lượng virus ngay cả ở trong máu bệnh nhân luôn ở mức cao và bằng với dịch mũi họng trong những ngày đầu phát bệnh và tăng lên chỉ 4 hoặc 5 ngày sau đó, rồi lại giảm xuống với các case nhẹ. Tuy nhiên, điều nguy hiểm chính là, đã có một lượng virus đáng kể – kể cả trong máu bệnh nhân – và điều đó chứng minh khả năng người bệnh đã có khả năng lây lan ngay từ trước khi sốt.
Ngay cả trên website của CDC Hoa Kỳ cũng đề cập đến chuyện này:
“Một số trường hợp lây lan có thể xảy ra trước cả khi người ta biểu hiện triệu chứng; có những nghiên cứu rằng điều này đã xảy ra với chủng coronavirus mới, những đây không được cho là cách mà virus lây lan chủ yếu.”
Chúng tôi cũng có lần viết về một nghiên cứu của giới y tế Đức, tại đây:
rằng “người lây nhiễm nCoV sẽ ‘tỏa ra’/’phát ra’ những liều lượng cao virus ra môi trường bên ngoài trong giai đoạn đầu bị nhiễm bệnh, là do nCoV tập trung tấn công vào hệ hô hấp trên của vật chủ, khiến bệnh nhân ho, hắt xì hơi, tiết dịch mũi, và thậm chí là lọt vào đường tiêu hóa để có mặt ở trong phân và nước tiểu.”
Ngoài ra, “các nhà nghiên cứu tìm thấy từ cổ họng bệnh nhân những lượng lớn virus ở các thời kỳ đầu của bệnh — khi họ vẫn đang sống trong xã hội như thường lệ. Đối với các bệnh nhân trở nặng (và có thể là nguy kịch), lượng virus phát tán ra ngoài bắt đầu giảm xuống sau ngày thứ 5 nhiễm bệnh, sau khi triệu chứng bệnh biểu hiện ra rõ ràng. Còn với những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ, thị lượng lớn virus lan tỏa ra từ cổ họng có thể kéo dài đến ngày thứ 10 hoặc thứ 11 sau khi nhiễm.”
Một nghiên cứu gần đây (ngày 8/3/2020), công bố bởi các nhà nghiên cứu dịch tễ Bỉ và Hà Lan cho thấy khoảng từ 48% đến 66% của một nhóm lây nhiễm gồm 91 người tại Singapore đã bị nhiễm từ một người không có triệu chứng bệnh rõ ràng. Ngoài ra, trong 135 người tại một nhóm lây nhiễm ở Tp. Thiên Tân (Trung Quốc), khoảng từ 62% đến 77% bị lây từ một người không có triệu chứng bệnh. Xem:
Thậm chí, một nhóm chuyên gia Canada, Hà Lan và Singapore trong nghiên cứu dưới đây (vào ngày 6/3/2020):
khi xem xét các nhóm lây nhiễm ở Singapore và Thiên Tân, còn khẳng định rằng bệnh sẽ được lây lan ở khoảng thời điểm trung bình 2,55 ngày đến 2,89 ngày trước khi triệu chứng bệnh thể hiện ra bên ngoài.
Vì thế, đừng xem thường khẩu trang và các phương pháp bảo hộ khác như mắt kính và tạo khoảng cách xã hội nhé. Đám khách du lịch Tây và Mỹ cứ đi nhơn nhơn ngoài đường mà không mang khẩu trang gì cả – đó là vì họ bị hướng dẫn sai bởi chính phủ của họ, và xem thường cảnh báo.
Ngoài ra, họ không có thói quen mang khẩu trang như ở Việt Nam (vì Việt Nam đầy khói bụi, còn bên Tây, Mỹ thì không khí sạch sẽ). Đối với họ, chỉ có những ai mắc bệnh mới mang khẩu trang.
Nhưng điều đó là sai hoàn toàn đối với dịch nCoV. Người chưa biết mình bị bệnh thì đã mang mầm bệnh và có thể làm lây lan bệnh rồi.
Một số người bạn da trắng của tôi ở Mỹ đã bắt đầu có ý thức và chạy đi mua khẩu trang. Tuy nhiên, họ hoàn toàn không tìm thấy khẩu trang trên các quầy hàng trong siêu thị nữa, vì lý do chính phủ Mỹ đã hạn chế bán ra ngoài, mà chỉ dành cho giới y tế và các bệnh viện.
Chắc các bạn còn nhớ những phân tích sắc bén của cô Liz Specht – một Assoc. Director của The Good Food Institute – chứ? Xem:
Một trong những điều cô ấy quan tâm chính là số lượng khẩu trang N95 và khẩu trang y tế nằm trong kho dự trữ của nước Mỹ không đủ để đáp ứng ngay cả những dự báo tầm thường nhất về bùng phát dịch.
Giờ đây, có lẽ cô cũng nhận ra rằng, giới lãnh đạo và chính phủ của cô đã muốn nói dối về thông tin dịch tễ để người dân không cần mang khẩu trang, và cố gắng che dấu việc họ đã không thể cung ứng đủ số lượng khẩu trang cho dân chúng khi cuộc khủng hoảng đại dịch ập tới.
Nước Mỹ đang gặp rất nhiều vấn đề. Xem thường các dự báo. Donald Trump thì gọi coronavirus như cúm mùa. Không đủ bộ test-kit cho đến giờ này. Ngây ngô thả những người nhiễm nCoV đi tự do. Và hiện vẫn còn chưa thực hiện lệnh lockdown nghiêm ngặt những khu vực bùng phát dịch. Thậm chí họ còn vô ý tạo ra cuộc khủng hoảng tập trung đông người tại các sân bay. Nhìn vào khung cảnh hỗn loạn ấy, tôi hiếm khi bắt gặp người dân biết đeo khẩu trang. Xem:
Và tôi dự báo rằng, các tình huống xấu nhất đang chuẩn bị ập xuống toàn nước Mỹ trong chỉ vài tuần lễ nữa mà thôi – y hệt như Italy. Còn trên facebook của mình, tôi vẫn còn đọc thấy một số người Việt ở nước ngoài “ngạo nghễ” xem thường khẩu trang, bênh vực quan điểm cho rằng việc đeo khẩu trang chỉ dành cho người có bệnh, không nên tạo ra cơn lốc mua khẩu trang, và người dân Việt Nam trong nước đang làm thái quá vấn đề. Họ đang đánh giá sai tình hình. Và họ sẽ thấy sai lầm ấy sớm thôi.
Hiện đã có những đợt người Mỹ da trắng đi gom hàng tại siêu thị (và họ mua đúng các thứ cần thiết – nhu yếu phẩm). Đó là vì họ hiểu điều tệ hại nhất đang xảy đến. Họ đã hiểu ra không nên tin tưởng quá nhiều vào chính phủ Mỹ nữa. Tất cả đang chuẩn bị cho tình huống tệ hại nhất: LOCKDOWN TOÀN NƯỚC MỸ. Người Việt ở Mỹ khôn hồn thì chuẩn bị đi nhé.
Phần chia sẻ ý kiến