DOWNSIZING
Dù chỉ được xếp 5.7 điểm đánh giá của IMDb, bộ phim Downsizing (2017) vẫn là đáng xem đối với tất cả khán giả Việt Nam vì nhiều lý do, càng đáng xem đối với dân “phản...
Lọc theo mục lục
Dù chỉ được xếp 5.7 điểm đánh giá của IMDb, bộ phim Downsizing (2017) vẫn là đáng xem đối với tất cả khán giả Việt Nam vì nhiều lý do, càng đáng xem đối với dân “phản...
Như đã dự đoán, sau cơn áp thấp nhiệt đới Sơn Tinh vào Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ của Việt Nam, sẽ có thêm một nhiễu loạn thời tiết khác gây mưa to trên khu vực miền Trung và Nam...
Một áp thấp nhiệt đới đã hình thành phía trên đảo Luzon (Philippines) và được dự báo sẽ vào thẳng Hà Nội khoảng thứ Tư tuần này (18/7/2018) với sức gió trên 35 knots (64km/g). Thế...
Trái với mọi dự đoán, siêu bão Maria vẫn duy trì cường độ ở Cat.4 (sức gió trung bình trên 210 km/g) khi còn cách bờ biển phía Nam và Đông – Nam của thủ phủ Okinawa (Nhật...
Vào đầu tuần sau, siêu bão Maria với sức mạng Cat.4 sẽ đánh thẳng vào Đài Loan và Thượng Hải của Trung Hoa Lục Địa. Thượng Hải là một đặc khu tự do thương mại của Trung Quốc, đóng...
Siêu bão Maria trên vùng biển Tây Thái Bình Dương đã nhanh chóng tăng cấp lên Cat.5, tức là có sức gió từ 257 km/g trở lên, khi đi qua vùng nước ấm nóng 28°C – 30°C của đại...
Một lần nữa, cái tên Maria lại được đặt cho một cơn siêu bão. So với siêu bão Maria năm 2017 đã tàn phá các đảo quốc Caribbean và đánh sập toàn bộ mạng lưới điện của Puerto Rico,...
Qua một nghiên cứu mới rất đáng lo ngại, tổ chức Ngân hàng Thế giới (World Bank) vừa đưa ra lời cảnh cáo hôm thứ Năm (28/6/2018) rằng, nếu không có bất cứ hành động nào để cắt...
Một bản báo cáo khảo sát bí mật do chính phủ thực hiện cho rằng địa điểm được đề xuất làm thủy điện ở đoạn sông Sambor (Mekong) chính là “nơi tệ hại nhất” vì tác động...
Hôm nay, ngay trong ngày Môi trường Thế giới 5/tháng 6, Cơ quan Điều tra Môi trường Quốc tế (EIA – Environmental Investigation Agency) vừa công bố một bản báo cáo chi tiết...
Dù chỉ được xếp 5.7 điểm đánh giá của IMDb, bộ phim Downsizing (2017) vẫn là đáng xem đối với tất cả khán giả Việt Nam vì nhiều lý do, càng đáng xem đối với dân “phản động” Việt Nam, và rất rất đáng xem với những ai đang dành trái tim của mình cho một tương lai u ám của Việt Nam và thế giới trước cuộc khủng hoảng môi trường và biến đổi khí hậu.
Kịch bản phim được viết bởi Alexander Payne, một tác giả từng cho ra đời nhiều nội dung tác phẩm điện ảnh đặc tả về tình cảnh tự thương thân của người đàn ông trong cuộc sống, ví dụ như
phim Nebraska – Giấc mơ triệu phú (2013) nói về những người đàn ông trung niên đối mặt với sự thật rằng họ chưa hoàn thành tốt nghĩa vụ làm người chồng và người cha trong gia đình,
phim The Descendants – Tình thân (2011) về một người chồng hợm hĩnh, khá lơ là trong mối quan hệ với gia đình, chỉ biết mải mê theo đuổi thú vui cùng công việc, cho đến khi ông ta tìm lại tình yêu của vợ và hai cô con gái thông minh và dễ thương,
hay một bộ phim kinh điển khác đã nổi tiếng từ khá lâu, Sideways – Tình yêu nơi quán rượu (2004), nói về kỳ nghỉ 7 ngày nơi thung lũng rượu nho miền Nam California của hai gã đàn ông độc thân, có máu mặt, sống khá thầm lặng và bình thường, “sống sót” sau một chuỗi những thất bại, đồng thời mở ra sự lựa chọn về những thái độ sống trong cuộc đời.
Tất cả những bộ phim trên đều nằm trong danh sách đề cử Oscar và ít nhất giành được nhiều giải thưởng điện ảnh danh giá như Cannes, Golden Globe Awards. Và do đó, những người đàn ông chúng ta, và cả những cô gái và phụ nữ có chồng nữa, nên xem tất cả, vâng, tất cả những bộ phim này của Payne. Nhưng một lần nữa xin nhắc lại, đặc biệt người Việt Nam nên xem Downsizing (2017) dù bộ phim này được xếp hạng khá là bình thường. Đó là vì sao?
Bộ phim nói về bối cảnh của cuộc khủng hoảng môi trường, khi mà nguồn tài nguyên thiên nhiên không đủ để chu cấp cho cuộc sống của con người, bùng nổ dân số, khí hậu biến đổi, an ninh lương thực, và nhiều khi, nhu cầu mức sống của con người đòi hỏi quá cao so với thu nhập trong cuộc sống hàng ngày của họ. Thế là một phần dân số phải chấp nhận thu kích thước vật lý của mình ở mức 2.744 lần nhỏ hơn, để với số tiền ít ỏi 152.000 USD, họ có thể sống sung sướng suốt đời với một mức sống tương đương 12,5 triệu USD khi ở kích thước cơ thể bình thường. Bạn có thể mua được một tòa nhà có trang thiết bị tiện nghi cao cấp, rộng 1.000m2 trên miếng đất 6.000m2 chỉ với 63.000 USD. Với kích thước cơ thể nhỏ bé, bạn sẽ được chăm sóc sức khỏe cả đời chỉ với 4.500 USD cho hai người, bao gồm tập thể hình, bơi, tắm hơi, tắm nước nóng, massage, chơi tennis hàng ngày. Phí bảo hiểm y tế cả đời cho cặp vợ chồng chỉ 15.000 USD. Trong khi đó, khối lượng rác thải trong vòng 4 năm của 36 người tí hon này chỉ tương đương với 1 người ở kích thước bình thường trong 2 ngày. Thật là một giải pháp tuyệt vời cho môi trường và cuộc sống, phải không ạ?
Nhân vật chính Paul Safranek (do diễn viên hạng nặng Matt Damon thủ vai) là một anh đàn ông có gia đình và hai vợ chồng anh này luôn khao khát một cuộc sống đầy đủ và tiện nghi. Và đây là động lực duy nhất khiến họ quyết định cùng vợ thu nhỏ kích thước cơ thể lại để sống “sung sướng” hơn. Anh chàng Safranek này có thỏa mãn ước nguyện?
Tôi sẽ không spoil nội dung phim thêm nữa, để các anh chị em tò mò xem thử và tự cảm nhận. Nhưng bộ phim cho thấy các ý nghĩa tuyệt vời sau đây:
1. Tuy Paul Safranek là nhân vật nam chính, nhưng có vẻ vai nữ phụ của cô gái người Việt tên là Trần Ngọc Lan (do nữ diễn viên người Mỹ gốc Việt, cô Hồng Châu thủ vai) mới là gây ấn tượng, nhờ diễn xuất cứng cỏi, thẳng tính, chân thành, bộc trực, dễ mến và phong cách nói tiếng Anh rất “Việt Nam” của cô. Trong phim, Ngọc Lan cũng thu nhỏ người lại như Paul Safranek, nhưng không phải tự nguyện để được sống sung sướng như anh. Cô bị nhà nước Việt Nam bỏ tù nhiều năm vì lý do chính trị, bị ép buộc thu nhỏ người lại vì là dân “phản động”, dám đứng lên chống đối chính phủ độc tài, bảo vệ môi trường sống, chống lại dự án xây đập thủy điện nơi làng quê của cô. Sau khi bị cưỡng bức thu nhỏ, cô và nhiều người Việt “phản động” khác bị nhốt vào một thùng đựng tivi, gửi lậu qua Oregon, Mỹ bằng đường xuất khẩu hàng hóa. Trong chuyến đi này, hầu như mọi người Việt khác đều chết do điều kiện sống thiếu thốn. Chỉ có Ngọc Lan còn sống sót, với di chứng còn để lại trên cơ thể cô là một cái chân bị cắt bỏ do hoại tử. Cô buộc phải tự thân lao động để nuôi dưỡng và chăm sóc, không chỉ bản thân mình, mà còn nhiều người nghèo và đã bị thu nhỏ như một cách mà xã hội vất ra ngoài lề cuộc sống. Và dù trong tình cảnh bi đát đó, cô thương yêu mọi người xung quanh bằng một tình yêu bao la và mộc mạc – đầy “tính cách làng quê Việt Nam”. Đó là lý do vì sao tôi khuyên dân “phản động” Việt Nam nên xem bộ phim này, để biết sống “phản động” cho đúng, cho thật và cho cả đất nước Việt Nam của mình. Sống “phản động” như Ngọc Lan, thì rồi cũng sẽ cảm hóa được cả 90 triệu dân Việt Nam thôi.
2. Paul Safranek bán hết nhà cửa, đồ đạc để đi thu nhỏ mình lại. Anh bỏ hết mọi thứ sau lưng để tìm kiếm một cuộc sống hạnh phúc hơn với tiện nghi vật chất. Nhưng cho dù đã thu nhỏ mình lại để được hưởng “sung sướng”, anh vẫn nhận ra sự chia rẽ và khoảng cách nơi thế giới tí hon, và anh bị giằng xé vì điều đó. Con người, cho dù có thu nhỏ mình lại để chạy trốn sự thật, thì cũng sẽ mang theo sự phân biệt, giới hạn và thói ích kỷ của mình vào đó. Họ sẽ chẳng thể sống hạnh phúc hơn được. Cuối phim, ngay cả cộng đồng những người tí hon đã thu nhỏ, cũng còn phải tiếp tục trốn chạy thế giới con người, khi nền nhiệt toàn cầu gia tăng làm băng ở hai cực tan rã và mỏ khí Metal (CH4) ở Nam Cực bị rò rỉ ra môi trường bên ngoài, làm cho hệ sinh thái Trái Đất càng sụp đổ nhanh chóng hơn. Họ phải quyết định chui vào lòng đất để trốn họa diệt vong và chỉ quay trở lại trên mặt đất sau 8.000 năm nữa, khi mọi thứ trở lại cân bằng sau cuộc khủng hoảng. Họ chọn đứng ngắm mặt trời lần cuối cùng và sau đó, chuyển xuống sống hẳn dưới lòng đất qua nhiều thế hệ. Một kiểu như con tàu của Noah. Liệu họ có thoát khỏi sự giằng xé nội tâm ở trên? Nhìn đôi mắt của những người này trong bộ phim, chúng ta sẽ hiểu thôi. Đạo diễn Alexander Payne rất giỏi nghề này. Điều đó cho thấy, dù trình độ công nghệ và kỹ thuật có hiện đại như thế nào đi chăng nữa, thì đó chỉ là một giải pháp tạm thời, sẽ không bao giờ giải quyết vĩnh viễn mâu thuẫn bên trong tâm hồn con người.
3. Gần cuối phim, nhân vật Ngọc Lan hỏi anh chàng Safranek:
“Em hỏi anh câu này, anh thành thật trả lời em nhé? Đêm kia lúc ở trên tàu, anh đã làm tình với em kiểu nào?”
Cô gái Việt dùng từ “fuck” rất thẳng thắn và không hề kiêng kỵ chút nào: “What kind of fuck you give me?” Cô còn liệt kê: “Người Mỹ có 8 kiểu làm tình. American people, eight kind of fuck.”
“Làm tình kiểu yêu đương, kiểu ghét nhau, kiểu chỉ có tình dục, kiểu chia tay, kiểu làm lành, kiểu khi say, kiểu bạn bè, kiểu thương hại. Love fuck, hate fuck, sex-only fuck, break-up fuck, make-up fuck, drunk fuck, buddy fuck, pity fuck”.
Safranek bối rối, vì không thể trả lời ngay được. Nhưng cuối cùng, Ngọc Lan đã hiểu ra kiểu fuck của chàng – vì yêu thương thật sự.
Fucking cũng là sống. Kiểu sống nào sẽ khiến chúng ta đối xử với nhau như những con người, cho dù hoàn cảnh có bi đát và đau khổ đến thế nào chăng nữa? Fucking là cách thể hiện mối quan hệ gần gũi cách sâu đậm và thật nhất. Thế mà cũng còn phải chia ra năm bảy kiểu. Vậy nên, sống ở ngoài đời còn khó hơn nhiều. Thật thâm thúy khi đạo diễn để cô gái Việt hỏi thẳng một anh chàng Mỹ về điều đó. Liệu trong cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu đang trở nên ngày càng nghiêm trọng như hiện nay, nước Mỹ có muốn chọn cách sống “trở nên vĩ đại hơn” cho riêng bản thân mình, bỏ mặc người dân ở nhiều quốc gia khốn khổ khác, như Việt Nam, sẽ bị nhấn chìm trong cuộc khủng hoảng nhân đạo và thảm họa môi trường?
Bộ phim đọng lại nhiều điều đáng suy nghĩ. Liệu tôi và anh chị em – những người hiểu rõ và nhận ra sự đau khổ cùng cái ác của cuộc đời – sẽ chạy trốn sang một kiểu sống khác (như thu nhỏ mình lại, chui xuống đất, hay di cư sang một đất nước thứ hai)? hoặc tiếp tục sống như chính mình, với sự thật và lòng yêu thương, đối mặt hoàn cảnh hiện tại với hết tấm lòng của mình?
Trong phim Downsizing, cô gái Việt Nam bé nhỏ Trần Ngọc Lan giãi bày tâm sự: “Mọi người luôn nói em rất mạnh mẽ. Có lẽ khi ở Việt Nam, em đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình, sống sót sau khi ở tù hai năm, rồi bị phạt thu nhỏ lại. Em là người duy nhất sống sót trong cái thùng tivi. Em đi mà không có chân. Em chăm sóc người khác. Nhưng em cũng là phụ nữ, có cảm xúc”. Vâng, cái chính là cảm xúc, là sự thật nằm ở trái tim, là trách nhiệm nằm ở lương tâm con người, y hệt như câu nói của con cáo với vị Hoàng tử Bé trong câu chuyện Le Petit Prince của Văn hào Antoine de Saint-Exupéry: “Bí mật của tôi đây, rất đơn giản thôi: người ta chỉ nhìn nhận đúng bằng trái tim mình, những điều cốt yếu thì mắt chẳng thể thấy. Cậu tuyệt đối không được quên, rằng cậu phải có trách nhiệm mãi mãi với những gì cậu đã cảm hóa”.
Và thế là Safranek của chúng ta đã được Ngọc Lan cảm hóa và hiểu ra mục đích cuộc đời của anh: “Anh là Paul Safranek! Anh là người đàn ông tốt!” Anh không còn muốn chui xuống đất, muốn chạy trốn nữa, mà muốn sống với Ngọc Lan và đối diện với cuộc sống bằng khả năng yêu thương của mình.
Bộ phim kết thúc với cảnh anh chàng Safranek phục vụ một người ông già nghèo khổ đã bị thu nhỏ kích thước, ngồi ăn cơm hộp trên xe lăn trong trại tế bần của người tí hon, trong khung cảnh thế giới đang lụi tàn và sụp đổ vì khủng hoảng môi trường và xã hội. Cảnh phim thì cô đơn và bi đát, nhưng toát lên tình người và sự hy vọng. Thật ra, chẳng có cách nào để cứu rỗi con người, ngoài tình yêu và lòng nhân.
Hy vọng anh chị em sẽ cảm nhận được điều đó sau khi xem Downsizing. Và Việt Nam cũng chỉ có thể được cứu thoát bằng cách ấy.
Chút bật mí hậu trường: nữ diễn viên Hồng Châu được bố mẹ cô sinh ra ở trong trại tị nạn tại Thái Lan dành cho thuyền nhân người Việt sau năm 1975. Sau 3 ngày cô khổ lênh đênh trên đại dương, thuyền của họ được cứu vào đất Thái và cả gia đình họ được nhận sự bảo trợ bởi một gia đình người Việt khác ở Mỹ, dưới sự giúp đỡ của một quỹ từ thiện giúp đỡ thuyền nhân Việt Nam của Giáo hội Công giáo. Tuy cô và gia đình không phải là người Công giáo cho đến nay, nhưng họ không bao giờ quên được sự tử tế và quảng đại này. Hồng Châu thú nhận rằng tính cách của mình hoàn toàn trái ngược với tính cách của nhân vật Ngọc Lan trong phim. Ngoài đời, cô trầm lặng, thường thu mình trong lớp vỏ bề ngoài, và hiếm khi muốn đối thoại với mọi người. Nhưng cô đã lấy nguồn cảm hứng diễn xuất từ chính cuộc đời “phản động” của bố mẹ mình, cuộc sống thuyền nhân lênh đênh của cả gia đình, và định mệnh cô đơn nghèo đói nơi đất khách quê người, để thể hiện vai diễn rất thành công bên cạnh Matt Damon. Cô Châu đã nhận được một đề cử cho nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất của giải Quả Cầu Vàng nhờ diễn tả được tâm trạng của nhân vật, nhất là cách thể hiện thứ tiếng Anh phong cách Việt Nam như vỡ ra nhiều giá trị rất đơn giản, đáng yêu và cốt lõi của cuộc sống.
Xem Hồng Châu trên màn ảnh mà thấy dáng dấp của Mẹ Nấm, Trần Thị Nga và Đỗ Thị Minh Hạnh…
Phần chia sẻ ý kiến