CÓ TỘI, ĐÁNG BỊ TỐNG VÀO HỎA NGỤC
Cảnh báo rõ ràng nhất của IPCC – những thay đổi lớn của nền khí hậu sẽ không thể tránh khỏi và không thể đảo ngược Giới khoa học khí hậu cảnh báo: Hoạt động của con người...
Lọc theo mục lục
Cảnh báo rõ ràng nhất của IPCC – những thay đổi lớn của nền khí hậu sẽ không thể tránh khỏi và không thể đảo ngược Giới khoa học khí hậu cảnh báo: Hoạt động của con người...
Giới khoa học từ lâu đã lo lắng về cái mà nhiều người gọi là “bom methane” – hiện tượng giải phóng khí methane tiềm tàng, có khả năng gây thảm họa từ các vùng...
Nếu Trái đất có một nhịp đập, thì đấy có thể là Dòng Dịch chuyển Đối lưu Kinh tuyến Đại Tây Dương (AMOC – The Atlantic Meridional Overturning Circulation) – một vòng...
Dựa trên bằng chứng về nguy cơ có thể lại nhiễm bệnh cao hơn sau sáu tháng tiêm chủng, tập đoàn Pfizer và đối tác BioNTech của họ đã yêu cầu các cơ quan quản lý dược phẩm Hoa Kỳ...
Chính phủ Việt Nam hiện đang đẩy mạnh tốc độ tiêm chủng như một cách để thoát khỏi tình trạng bế tắc xã hội. Giới lãnh đạo nghĩ rằng với ý thức và cách sinh hoạt hiện nay của dân...
Xe chạy bằng điện (Electric Vehicle – gọi tắt là: EV) đã trở thành một trong những biểu tượng đương đại to lớn của một thế giới bàng hoàng thức tỉnh trước các thách thức sâu...
Trong số rất nhiều nguy cơ thảm họa toàn cầu mà con người từng biết đến, nhiều vấn đề đã được hình tượng hoá trên các phương tiện truyền thông hơn cả những nguy cơ khác. Nỗi lo...
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization), nhiệt độ cực cao đã giết chết ít nhất 166.000 người từ năm 1998 đến 2017 trên toàn cầu, trong đó có khoảng 70.000 người...
Theo một báo cáo phân tích rủi ro, các phiến băng và dòng hải lưu có nguy cơ chịu ảnh hưởng của những điểm bùng phát khí hậu (điểm tới hạn), có thể tác động lên nhau và làm suy...
Trong khi nước biển dâng và các cơn bão gần bờ ngày càng trở nên dữ dội, giới hoạch định chính sách của những thành phố ở các vùng thấp trên toàn cầu ngày càng phải trăn trở nhiều...
Giới khoa học khí hậu cảnh báo: Hoạt động của con người đang thay đổi nền khí hậu của hành tinh Trái Đất theo những cách “chưa từng có” trong hàng nghìn hoặc hàng trăm nghìn năm, với một số thay đổi hiện là không thể tránh khỏi và “không thể đảo ngược”.
Trong vòng hai thập kỷ tới, nền nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể sẽ tăng hơn 1,5 độ C so với mức của thời kỳ trước cuộc cách mạng công nghiệp, làm tan vỡ tham vọng của thỏa thuận khí hậu Paris mà nhiều quốc gia đã ký kết vào năm 2015, đồng thời gây ra sự tàn phá trên diện rộng và các kiểu thời tiết khắc nghiệt.
Theo Ủy ban Liên Chính phủ của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi Khí hậu ( the International Panel on Climate Change – IPCC), cơ quan hàng đầu thế giới về ngành khoa học khí hậu, loài người chỉ có thể giảm nhanh và giảm mạnh lượng phát thải khí nhà kính ngay trong thập kỷ này thì mới có thể ngăn chặn được tình trạng khí hậu tan vỡ như vậy, vì mỗi phần gia tăng của mức độ nóng hơn nữa nơi nền nhiệt sẽ làm đẩy mạnh các hiệu ứng sụp đổ khác.
Bản đánh giá toàn diện của ngành khoa học khí hậu được công bố ngày hôm qua (thứ Hai 9/8/2021), là báo cáo thứ sáu của IPCC về vấn đề này kể từ năm 1988, được soạn thảo qua tám năm, với nhiệm vụ điều phối của hàng trăm chuyên gia và các nghiên cứu bình duyệt. Nó đại diện cho hiểu biết đầy đủ của thế giới cho đến ngày hôm nay, về các nguyên tắc vật lý của cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu, và công bố chính xác rằng, chính hoạt động của con người là nguyên nhân “rõ ràng” gây ra những thay đổi nhanh chóng đối với nền khí hậu, bao gồm mực nước biển dâng, băng ở vùng cực và sông băng tan chảy, sóng nhiệt, lũ lụt và hạn hán.
Các nhà lãnh đạo thế giới cho biết những phát hiện đáng chú ý này cần phải thúc ép cho bằng được các chính sách mới như một vấn đề cấp bách, để chuyển đổi nền kinh tế toàn cầu sang một nền kinh tế phát thải carbon thấp. Chính phủ từ 197 quốc gia sẽ gặp nhau vào tháng 11 này tại Tp. Glasgow (Vương quốc Anh) trong một cuộc gặp gỡ cấp cao vì khủng hoảng khí hậu – được gọi là Cop26 – để tiến hành các cuộc đàm phán quan trọng về khí hậu của Liên hợp quốc.
Mỗi quốc gia được yêu cầu đến Cop26 với các kế hoạch mới để giảm phát thải khí nhà kính đến mức sẽ hạn chế được hiện tượng tăng nhiệt toàn cầu không quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, với tham vọng và mục tiêu mà IPCC nhấn mạnh là vẫn giữ được giá trị của Thỏa thuận Khí hậu Paris (2015), chỉ khi toàn thể thế giới cùng đồng lòng.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông António Guterres, cảnh báo:
“[Báo cáo này] là một báo động đỏ cho cả nhân loại. Những hồi chuông cảnh báo vang lên chói tai, và bằng chứng không thể chối cãi: khí thải nhà kính từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch và phá rừng đang làm cả hành tinh của chúng ta nghẹt thở và khiến hàng tỷ người gặp nguy hiểm ngay lập tức”.
Ông kêu gọi chấm dứt hoạt động của các nhà máy nhiệt điện dùng than đá mới, cũng như việc thăm dò và phát triển khai thác nhiên liệu hóa thạch mới, đồng thời yêu cầu các chính phủ, nhà đầu tư và doanh nghiệp đổ mọi nỗ lực vào một tương lai ít phát thải carbon. Ông nói:
“Báo cáo này phải là hồi chuông báo tử cho ngành khai thác than đá và nhiên liệu hóa thạch, trước khi chúng hủy diệt cả hành tinh của chúng ta.”
Boris Johnson, ông Thủ tướng của Vương quốc Anh, người chủ trì hội nghị thượng đỉnh Cop26, cho biết:
“Báo cáo được công bố ngày hôm nay giúp bạn đọc thức tỉnh, và rõ ràng rằng thập kỷ tới sẽ là thời điểm then chốt để đảm bảo cho tương lai của hành tinh chúng ta… Tôi hy vọng báo cáo hôm nay sẽ một lời cảnh tỉnh cho cả thế giới hành động ngay bây giờ, trước khi chúng ta gặp nhau ở Glasgow vào tháng 11 tại hội nghị thượng đỉnh Cop26 quan trọng. ”
Ông John Kerry, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Joe Biden, nói:
“Báo cáo của IPCC nhấn mạnh toàn bộ tính cấp thiết của thời điểm hiện nay. Cả thế giới phải xích lại gần nhau trước khi chúng ta không còn khả năng hạn chế tiến trình nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C nữa… Glasgow phải là một bước ngoặt trong cuộc khủng hoảng này”.
IPCC cho biết nền nhiệt độ trung bình toàn cầu hiện đã tăng khoảng 1,1 độ C kể từ giai đoạn 1850-1900, nhưng việc ổn định khí hậu ở mức 1,5 độ C vẫn có thể thực hiện được. Mức độ tăng nhiệt đó vẫn sẽ làm gia tăng các đợt nắng nóng, các cơn bão dữ dội hơn, hạn hán và lũ lụt nghiêm trọng hơn, nhưng sẽ có nguy cơ nhỏ hơn nhiều so với mức tăng nhiệt 2oC.
Richard Allan, giáo sư khoa học khí hậu tại Đại học Reading (Anh Quốc), và là một tác giả chính trong báo cáo đánh giá của IPCC, cho biết mỗi phần gia tăng của mức độ tăng nhiệt là rất quan trọng. Ông nói:
“Bạn đang nâng cấp các sự kiện thời tiết cực đoan vừa phải trở thành một giải đấu ngoại hạng (premier league) của các sự kiện khắc nghiệt hơn nữa [với mức nhiệt độ tăng thêm].”
Các nhóm xã hội dân sự kêu gọi giới chính phủ phải hành động ngay lập tức. Doug Parr, nhà khoa học chính thuộc tổ chức Hòa Bình Xanh của Anh (Greenpeace UK), cho biết:
“Đây không phải là thế hệ lãnh đạo thế giới đầu tiên được giới khoa học cảnh báo về sự khủng khiếp của cuộc khủng hoảng khí hậu, nhưng họ sẽ là thế hệ cuối cùng có thể tiếp tục phớt lờ điều đó. Tần suất, quy mô và cường độ ngày càng tăng của các thảm họa khí hậu đã thiêu đốt và gây ngập lụt nhiều nơi trên thế giới trong những tháng gần đây, là kết quả của việc chúng ta không hành động trong quá khứ. Trừ khi các nhà lãnh đạo thế giới cuối cùng bắt đầu hành động theo những lời cảnh báo này, mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn rất nhiều”.
Stephen Cornelius, cố vấn trưởng về biến đổi khí hậu tại Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (WWF), nói thêm:
“Đây là một đánh giá nghiêm khắc về tương lai đáng sợ đang chờ đợi chúng ta nếu chúng ta không hành động. Với thế giới đang ở bên bờ vực của những thiệt hại không thể phục hồi được, mỗi phần nhỏ cộng thêm của mức tăng nhiệt đều có ý nghĩa hạn chế những nguy cơ này.”
Ngay cả khi thế giới cố gắng giới hạn hiện tượng tăng nhiệt chỉ ở mức 1,5 độ C, một số tác động lâu dài của tình trạng nóng lên sẽ giống như con tàu hỏa chỉ có thể đi về phía trước dù đã được kéo thắng tay, với tác động không thể tránh khỏi và không thể đảo ngược. Chúng bao gồm mực nước biển dâng, sự tan chảy của biển băng ở Bắc Cực, hiện tượng ấm lên và acid hóa các đại dương. Theo các nhà khoa học của IPCC, việc cắt giảm mạnh mẽ lượng phát thải khí nhà kính có thể ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu trở nên tồi tệ hơn, nhưng sẽ không đưa thế giới trở lại với kiểu thời tiết ôn hòa hơn trước đây.
Ed Hawkins, giáo sư khoa học khí hậu tại Đại học Reading (Anh Quốc), và là tác giả chính của IPCC, cho biết:
“Chúng ta đang nếm trải biến đổi khí hậu, bao gồm các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và xảy ra thường xuyên hơn, và với nhiều tác động này, thì sẽ không có chuyện quay trở về tình trạng bình thường trước kia được nữa.”
Joeri Rogelj, giám đốc nghiên cứu của Viện Grantham, Đại học Hoàng gia London (Anh Quốc), và là một trong những tác giả chính của IPCC, cho biết thêm rằng, báo cáo này có thể là báo cáo cuối cùng của IPCC trong khi vẫn còn thời gian để duy trì ở mức tăng nhiệt dưới 1,5 độ C.
“Báo cáo này cho thấy chúng ta càng giữ được mức tăng nhiệt 1,5 độ C thì nền khí hậu chúng ta sẽ được sống trong đó sẽ càng đáng mong ước hơn, và nó cho thấy chúng ta có thể ở trong mức tăng nhiệt 1,5 độ C khi và chỉ khi chúng ta cắt giảm lượng khí thải trong thập kỷ tới. Nếu chúng ta không thể làm được như vậy, vào thời điểm báo cáo IPCC tiếp theo được công bố vào cuối thập kỷ này, thì mức tăng nhiệt chỉ 1,5 độ C sẽ không còn nữa để mà đàm phán”.
Báo cáo vừa được công bố hôm qua (thứ Hai ngày 9/8/2021) sẽ được tiếp nối bằng hai phần tiếp theo vào năm sau: phần thứ hai sẽ tập trung vào các tác động của cuộc khủng hoảng khí hậu; và phần thứ ba sẽ trình bày chi tiết về các giải pháp tiềm năng. Công việc nghiên cứu của báo cáo này đã bị cản trở bởi đại dịch Covid-19, khiến việc công bố bị trì hoãn vài tháng và buộc các nhà khoa học phải hợp tác chủ yếu với nhau qua trực tuyến và hội nghị truyền hình.
Như một phán quyết về tội ác khí hậu của nhân loại, bản báo cáo mới của Ủy ban Liên Chính phủ của Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu không thể rõ ràng khi công bố điều này: có tội, đáng bị tống vào hỏa ngục.
Những lời cảnh báo của giới khoa học trong nhiều thập kỷ qua, liên tục bị phớt lờ, giờ đã trở thành hiện thực. Nhân loại, thông qua các hành động của mình, hoặc thiếu hành động, rõ ràng đã làm cho hành tinh này nóng lên. Không nơi nào trên Trái đất có thể thoát khỏi nền nhiệt độ tăng cao, tình trạng lũ lụt tồi tệ hơn, cháy rừng nóng hơn hoặc hạn hán khốc liệt hơn.
Tương lai trông sẽ tồi tệ hơn. Giáo sư Tim Palmer tại Đại học Oxford cho biết:
“Nếu chúng ta không sớm ngăn chặn lượng phát thải khí nhà kính của mình, nền khí hậu trong tương lai của chúng ta có thể trở thành một loại hỏa ngục nào đó trên hành tinh Trái Đất.”
Đây sẽ là bản án dành cho những tội ác về khí hậu này, nhưng nó vẫn chưa được chuyển qua “bên hành pháp” để thực thi tối đa các hình phạt. Thế giới vẫn có thể tránh được hình phạt khắc nghiệt nhất, nhưng chỉ có thể mà thôi. Cần phải sám hối ngay lập tức về những hành vi chậm trễ đã đưa thế giới đến bờ vực này, dưới hình thức cắt giảm lượng khí thải ngay lập tức và trên phạm vi rộng.
Khía cạnh quan trọng trong báo cáo của IPCC là bản tóm tắt dài 42 trang được mọi chính phủ trên hành tinh đồng ý, trên từng dòng chữ một, ghi rõ việc giới khoa học phủ quyết bất cứ đề xuất vị lợi nào về mặt chính trị nhưng không đúng với khoa học.
Kết quả là, nếu chính phủ nào vẫn tiếp tục không thực hiện hành động [cắt giảm khí thải], thì họ sẽ không còn chỗ nào để mà ẩn náu – bản báo cáo rõ ràng đã phá bỏ tất cả các “chứng cớ ngoại phạm” của họ. Teresa Anderson tại Tổ chức ActionAid International cho biết:
“Quá nhiều kế hoạch khí hậu “không có thực”đã được sử dụng để làm “rửa ô nhiễm” (giống như thuật ngữ “rửa tiền”) và mọi người lại quay trở lại việc kinh doanh như thường lệ.”
Báo cáo vạch trần những kế hoạch như vậy, với lời tuyên bố rõ ràng rằng chính việc hành động ngay lập tức là cách duy nhất để tránh những tác động ngày càng tồi tệ hơn, mà khi so sánh thì, các vụ cháy rừng đang xảy ra hiện nay ở California, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ, các trận lũ lụt ở Đức, Trung Quốc và Anh, và làn sóng nhiệt ở Canada và Siberia chỉ như là hương thoảng nhẹ bay mà thôi. Như cô bé Greta Thunberg đã nói, khủng hoảng khí hậu phải được coi như một cuộc khủng hoảng thật sự.
Ông António Guterres, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, cho biết:
“Nếu kết hợp được các lực lượng ngay từ bây giờ, chúng ta có thể ngăn chặn thảm họa khí hậu. Nhưng, như báo cáo đã nói rõ, không có thời gian để trì hoãn và không có chỗ cho những lời bào chữa. “
Mọi lựa chọn được đưa ra bây giờ đều quan trọng. Helen Clarkson, Giám đốc điều hành của Tổ chức Climate Group, đại diện cho 220 chính phủ khu vực và 300 doanh nghiệp đa quốc gia, bao gồm 1,75 tỷ dân và chiếm 50% nền kinh tế toàn cầu, cho biết:
“Mọi quyết định, mọi khoản đầu tư, mọi mục tiêu, đều cần phải đưa nền khí hậu vào nội dung cốt lõi của nó.”
Mức độ nghiêm trọng của những tình huống được đưa ra trong bản báo cáo đã thổi bay những cái giá phải trả cho hành động vì nền khí hậu. Trong mọi trường hợp, việc không hành động sẽ phải trả giá đắt hơn rất nhiều. Giáo sư Saleemul Huq, Giám đốc Trung tâm Quốc tế về Thay đổi và Phát triển Khí hậu tại Đại học Independent (Bangladesh), cho biết:
“Chính là tự sát và không hợp lý về mặt kinh tế, nếu cứ trì hoãn không chịu hành động.”
Đối với những chính phủ và doanh nghiệp vẫn chọn không hành động, báo cáo của IPCC có thể sẽ được sử dụng như một bằng chứng chính thức chống lại chính họ trong các phiên xử án quốc tế thực thụ. Kaisa Kosonen tại Tổ chức Hòa Bình Xanh (Greenpeace) cho biết:
“Chúng tôi sẽ mang bản báo cáo này đến các phiên xử tại tòa án.”
Bà nói:
“Bằng cách củng cố các bằng chứng khoa học liên quan giữa lượng khí thải của con người và thời tiết khắc nghiệt, IPCC đã cung cấp các phương tiện mới, mạnh mẽ hơn, để buộc ngành công nghiệp khai thác nhiên liệu hóa thạch và các chính phủ phải chịu trách nhiệm trực tiếp về tình trạng khí hậu khẩn cấp trên toàn hành tinh này. Người ta chỉ cần nhìn vào chiến thắng gần đây của chúng tôi trước Tập đoàn Shell để nhận ra rằng, chứng cứ khoa học của IPCC có thể mạnh mẽ đến như thế nào.”
Hy vọng vẫn còn, chỉ là chúng ta có chịu nắm lấy hay không mà thôi. Christiana Figueres, người đứng đầu về ban nghiên cứu khí hậu của Liên Hợp Quốc khi thỏa thuận Paris được ký kết vào năm 2015, nói:
“Mọi thứ chúng ta cần để tránh những hậu quả tác động theo cấp số nhân của cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu đều có thể làm được. Nhưng nó phụ thuộc vào các giải pháp được đưa ra nhanh hơn theo cấp số nhân so với các tác động này”.
Báo cáo của IPCC mang ý nghĩa rằng, tất cả các bằng chứng cần thiết hiện đã được trưng ra hết rồi. Kristina Dahl thuộc Liên minh các Nhà Khoa học Quan tâm đến Biến đổi Khí hậu cho biết:
“Việc tiếp tục phối hợp để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu không còn là do thiếu bằng chứng khoa học, mà gắn trực tiếp với việc thiếu ý chí chính trị”.
That means political leaders are now in the dock and the vital UN Cop26 summit in Glasgow in November may be the last hearing at which they can avoid the judgment of history.
Điều đó có nghĩa là giới lãnh đạo chính trị hiện đang được đưa ra trước công luận, và hội nghị thượng đỉnh quan trọng Cop26 của Liên Hợp Quốc ở Glasgow vào tháng 11 sắp tới đây có thể là phiên điều trần cuối cùng mà ở đó, giới chính trị gia có thể tránh được các phán quyết kết án của lịch sử nhân loại.
Phần chia sẻ ý kiến