HIẾN CHƯƠNG TRÁI ĐẤT
Từ năm 1987, Ủy ban Thế giới về Môi trường và Phát triển của Liên Hợp Quốc đã đề nghị soạn thảo một hiến chương mới nêu bật những nguyên tắc nền tảng để phát triển bền vững. Đến...
Lọc theo mục lục
Từ năm 1987, Ủy ban Thế giới về Môi trường và Phát triển của Liên Hợp Quốc đã đề nghị soạn thảo một hiến chương mới nêu bật những nguyên tắc nền tảng để phát triển bền vững. Đến...
Trên báo điện tử TheGuardian ngày hôm qua (26/12/2017), John Abraham – một giáo sư chuyên ngành nhiệt học, với công trình nghiên cứu theo dõi khí hậu và phát triển kỹ thuật...
THE WATER WILL COME là cuốn sách mới nhất của Jeff Goodell – một ký giả nổi tiếng chuyên viết về đề tài năng lượng và môi trường. Cuốn sách ngay lập tức lọt vào: A New York...
Nghịch lý của con người là luôn tìm kiếm những thứ nằm ở nơi khác trong một tương lai xa lạ, mà không bao giờ nhận ra và trân trọng những gì đang ở với mình ngay giây phút hiện...
APEC, WTO, CPTTP, WB, ADP, AIIB… đều cùng một giuộc. Chúng là những cuộc họp và bàn tiệc bày ra để các ông chủ tư bản và nhà nước mafia cùng ngồi lại họp bàn và đánh đổi hệ...
Sau khi phá rừng, chúng ta cố gắng làm thủy điện để có điện bật lên các bóng đèn/máy tính nơi văn phòng/nhà hàng/nhà ở, rồi cố gắng khai thác dầu mỏ để vận hành các công xưởng và...
Rất nhiều bạn trẻ – và ngay cả giới Trung Niên, Già Lão – đều cho rằng cần phải phát triển đất nước bằng mọi giá. Và thế là quốc gia Việt Nam đã quyết định thắp sáng...
Chỉ trong vài thế kỷ, con người đã đốt cháy gần hết số nhiên liệu hóa thạch được Thiên Nhiên tạo ra qua hàng trăm triệu năm. Thật khó mà cho đó là một kiểu bảo tồn môi trường và...
Phá hủy các hệ sinh thái trong tự nhiên, con người đang bắn những phát đạn vào tương lai, và phần lớn sẽ đánh trúng con cái của họ. Vì thế, nhà sử học văn hóa Elias Canetti đã...
Liệu trí thông minh con người chỉ là một công cụ của chọn lọc tự nhiên để giống loài này có thể sống sót và vươn lên phát triển tối ưu? Liệu trí tuệ, lý trí, tư duy, cảm xúc và...
Từ năm 1987, Ủy ban Thế giới về Môi trường và Phát triển của Liên Hợp Quốc đã đề nghị soạn thảo một hiến chương mới nêu bật những nguyên tắc nền tảng để phát triển bền vững.
Đến năm 1984, ông Maurice Strong – Tổng Thư ký của Hội nghị Thượng đỉnh về Trái đất kiêm chủ tịch của Hội đồng Trái đất và ông Mikhail Gorbachev – vị Cựu Tổng Bí thư cuối cùng của Đảng Cộng sản Liên Xô và lúc đó đã là Chủ tịch của Tổ chức Chữ thập Xanh Quốc tế, với sự hỗ trợ từ chính phủ Hà lan, đã khởi xướng sáng kiến mới về Hiến chương Trái đất (the Earth Charter). Hiến chương này là một sáng kiến xã hội toàn cầu với ý kiến đóng góp từ hàng nghìn cá nhân và hàng trăm tổ chức trong quá trình soạn thảo. Và năm 2003, Đại Hội đồng UNESCO đã thông qua hiến chương này và coi đây vừa là khung cơ sở quan trọng để phát triển bền vững vừa là một tài liệu giáo dục có giá trị.
Hiến chương Trái đất là một bản tuyên bố những nguyên tắc nền tảng để xây dựng một xã hội toàn cầu công bằng, bền vững và hòa bình trong thế kỷ 21. Khi những nhu cầu căn bản được đáp ứng, con người nên phát triển để mang “tính người” hơn, chứ không phải để sở hữu nhiều hơn”. Trong một thế giới phát triển quá mức (overdeveloped) – thuật ngữ này được sử dụng lần đầu tiên bởi ông Raja Sohail Bashir – dùng để chỉ những quốc gia có nền kinh tế phát triển chuyên phục vụ cho thói quen tiêu dùng lãng phí), con người cần phải biết dừng lại trước khi chạm phải những giới hạn lạnh lùng mà tự nhiên đã ấn định.
Không giống như những lời kêu gọi bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống bình thường, Bản Hiến chương Trái Đất nhìn nhận vấn đề khủng hoảng khí hậu một cách toàn diện, nơi cách sống, thói quen tiêu dùng, thể chế chính trị, văn hóa xã hội, nền kinh tế, và những giá trị tinh thần. Khí hậu biến đổi, nguồn tài nguyên bị cạn kiệt, hay thiên nhiên gây thảm họa – tất cả chỉ là biểu hiện rõ nhất cho cái gọi là “trách nhiệm cộng đồng”.
Như một lời chào mở đầu cho năm mới 2018, #HanhtinhTitanic xin trích đăng lại một phần nội dung bản tuyên ngôn về môi trường và phát triển bền vững này:
“Chúng ta đang ở trong một thời khắc quan trọng của lịch sử Trái đất, khi mà loài người phải lựa chọn tương lai cho mình. Khi thế giới ngày càng trở nên mỏng manh và phụ thuộc lẫn nhau, tương lai cùng một lúc bao hàm cả những triển vọng và hiểm họa to lớn. Để phát triển chúng ta phải thừa nhận rằng giữa sự đa dạng văn hoá và lối sống, chúng ta là một gia đình chung, một cộng đồng Trái đất cùng chia sẻ một số phận. Chúng ta phải cùng nhau tiếp tục xây dựng một xã hội toàn cầu bền vững trên nền tảng tôn trọng tự nhiên, quyền con người cho tất cả mọi người, công bằng kinh tế, và một nền văn hóa hòa bình. Để đạt được điều này, chúng ta, những công dân của Trái đất, phải thể hiện trách nhiệm của mình với những người khác, với cộng đồng sống rộng lớn quanh ta và với các thế hệ tương lai.
TRÁI ĐẤT – TỔ ẤM CỦA CHÚNG TA
Loài người là một
phần của vũ trụ bao la đang từng ngày phát triển. Trái đất, ngôi nhà của
chúng ta đang tồn tại với một cộng đồng sống duy nhất. Sức mạnh của tự
nhiên đã làm cho sự tồn tại trở thành một cuộc phiêu lưu đầy thử thách
và khôn lường, nhưng Trái đất đã cung cấp những điều kiện cơ bản cho sự
tiến hoá của sự sống. Sự kiên cường của cộng đồng sống và sự tồn tại tốt
đẹp của loài người phụ thuộc vào việc bảo vệ một hệ sinh quyển lành
mạnh với tất cả các hệ sinh thái học, một quần thể đa dạng thực vật và
động vật, đất đai màu mỡ, nguồn nước trong sạch và không khí trong lành.
Môi trường toàn cầu với nguồn tài nguyên đang cạn kiệt là mối lo chung
của tất cả chúng ta. Bảo tồn sự sống, tính đa dạng, và vẻ đẹp của trái
đất là sứ mệnh thiêng liêng.
TÌNH HÌNH TOÀN CẦU
Các mô hình
sản xuất và tiêu dùng chính đang phá huỷ môi trường, làm suy kiệt nguồn
tài nguyên, và làm tuyệt chủng hàng loạt loài sinh vật. Các cộng đồng
đang bị suy yếu. Các lợi ích của phát triển không được phân bổ đồng đều
và khoảng cách giữa người giàu và người nghèo ngày một lớn. Sự không
công bằng, đói nghèo, dốt nát, và xung đột bạo lực ngày một lan rộng và
là nguyên nhân của những nỗi thống khổ. Một sự bùng nổ dân số chưa từng
có đã đè nặng lên hệ thống xã hội và sinh thái. Nền tảng an ninh toàn
cầu đang bị đe doạ. Những xu hướng này là thảm hoạ – nhưng không phải là
không thể tránh khỏi.
CÁC THỬ THÁCH TRƯỚC MẮT
Sự lựa chọn là
của chúng ta: xây dựng một mối hợp tác toàn cầu để bảo vệ Trái đất và
tất cả chúng ta hay chấp nhận rủi ro phá huỷ cuộc sống của chúng ta và
sự đa dạng của sự sống. Cần có những thay đổi cơ bản trong hệ giá trị,
thể chế và cách sống của chúng ta. Chúng ta phải nhận thấy rằng khi các
nhu cầu cơ bản đã được đáp ứng, sự phát triển của con người trước tiên
phải là “trở thành nhiều hơn” chứ không phải “có nhiều hơn”. Chúng ta có
tri thức và công nghệ để cung cấp cho tất cả mọi người và để giảm các
ảnh hưởng của chúng ta đối với môi trường. Sự hình thành một xã hội dân
sự toàn cầu đã tạo ra các cơ hội mới để xây dựng một thế giới nhân văn
và dân chủ. Các thách thức về tinh thần, xã hội, chính trị, kinh tế và
môi trường có liên hệ với nhau, và cùng nhau chúng ta có thể đạt được
các giải pháp tổng thể.
TRÁCH NHIỆM CHUNG
Để đạt được tất cả
các tham vọng này, chúng ta phải quyết định sống với một trách nhiệm
chung, nhìn nhận chúng ta trong một cộng đồng Trái đất chung cũng như
trong các cộng đồng địa phương. Cùng một lúc chúng ta là công dân của
các dân tộc khác nhau và của chung một thế giới trong đó các cộng đồng
địa phương và toàn cầu gắn kết chặt chẽ với nhau. Tất cả mọi người đều
có trách nhiệm đối với sự tồn tại vững mạnh của loài người bây giờ và
trong tương lai và thế giới sự sống rộng lớn hơn. Tinh thần đoàn kết và
gắn bó của con người với tất cả sự sống được phát huy khi chúng ta sống
với sự trân trọng các bí ẩn của sự sống, biết ơn các quà tặng của cuộc
sống và nhận thức được vai trò khiêm nhường của loài người trong tự
nhiên.
Chúng ta khẩn thiết cần một tầm nhìn chung về hệ giá trị cơ bản để tạo ra một nền tảng đạo đức cho cộng đồng thế giới đang được hình thành. Do đó, cùng nhau, trong hy vọng, chúng ta khẳng định những nguyên tắc lệ thuộc lẫn nhau dưới đây để có được sự sống một cách bền vững như một chuẩn chung theo đó đạo đức của từng cá nhân, tổ chức, các doanh nghiệp, chính phủ, các tổ chức xuyên quốc gia được định hướng và đánh giá.
CON ĐƯỜNG TRƯỚC MẮT
Chưa từng xảy ra trong lịch sử,
một số phận chung đã khiến tất cả chúng ta phải tìm kiếm một sự khởi
đầu mới. Các nguyên tắc của Hiến chương Trái đất hứa hẹn tạo ra thay
đổi. Để thực hiện lời hứa này, chúng ta phải cam kết sử dụng và quảng bá
cho hệ giá trị và các mục tiêu của Hiến chương.
Điều này yêu cầu phải có thay đổi trong suy nghĩ và tình cảm của chúng ta. Nó cũng yêu cầu một cách hiểu mới về trách nhiệm đối với tất cả mọi người và sự liên hệ lẫn nhau trên toàn cầu. Chúng ta phải phát triển và áp dụng chiến lược theo cách bền vững tại địa phương, quốc gia, khu vực và toàn cầu. Sự đa dạng văn hoá của chúng ta là một di sản vô giá và các nền văn hoá khác nhau sẽ tự tìm được cách riêng của mình để đạt được các mong muốn chiến lược này. Chúng ta phải mở rộng và tăng cường chiều sâu đối thoại toàn cầu để hình thành Hiến chương Trái đất, vì chúng ta sẽ còn phải học hỏi rất nhiều từ việc hợp tác thường xuyên nhằm tìm kiếm sự thật và tri thức.
Trong cuộc sống thường nảy sinh những căng thẳng giữa các giá trị quan trọng. Đây có thể là những lựa chọn rất khó khăn. Tuy nhiên, chúng ta phải tìm cách để hoà hợp đa dạng trong thống nhất, việc thực hiện các mục tiêu ngắn hạn, vì sự tốt đẹp chung với các mục tiêu dài hạn. Tất cả các cá nhân, gia đình, tổ chức và cộng đồng đều đóng vai trò quan trọng. Nghệ thuật, khoa học, tôn giáo, các tổ chức giáo dục, giới truyền thông, giới kinh doanh, các tổ chức phi chính phủ, và các chính phủ, đều được kêu gọi đóng vai trò lãnh đạo một cách sáng tạo. Mối quan hệ đối tác giữa chính phủ, xã hội dân sự, và giới doanh nhân đều đóng vai trò quan trọng trong việc quản trị nhà nước hiệu quả.
Để xây dựng một cộng đồng toàn cầu bền vững, các quốc gia trên thế giới phải khẳng định lại cam kết của họ đối với Liên Hợp Quốc thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo các hiệp định quốc tế hiện hành, và hỗ trợ việc thực thi các nguyên tắc của Hiến chương Trái đất với các công cụ pháp lý quốc tế về môi trường và phát triển.
Hãy để thời đại của chúng ta được nhớ đến như một thời đại đã khơi gợi một sức sống mới, một giải pháp đúng đắn để đạt được sự bền vững, đẩy nhanh đấu tranh cho hoà bình và bình đẳng và ngợi ca cuộc sống tươi đẹp.
Mời các bạn cùng xem chi tiết hơn Bản Hiến chương Trái Đất bằng Tiếng Việt tại:
Phần chia sẻ ý kiến