Chúng ta biết rằng tình trạng nóng lên toàn cầu đang buộc nhiều loài thú vật trên khắp thế giới phải di cư khỏi nơi ở bình thường của chúng, nhưng giờ đây, một nghiên cứu phân tích chi tiết đã chỉ ra rằng các loài sinh vật biển đang đặt chỗ cư ngụ mới ở vùng cực nhanh gấp sáu lần so với động vật trên cạn.
Nghiên cứu phân tích này được đăng trong mục Hệ Sinh Thái & Tiến Hóa của Tạp chí Nature, tại:
Bằng việc tổng hợp 258 nghiên cứu được đánh giá bởi cộng đồng chuyên gia khoa học, các tác giả của nghiên cứu phân tích trên đã tiến hành so sánh hơn 30.000 lượt thay đổi môi trường sống ở hơn 12.000 loài vi khuẩn, nấm, thực vật và động vật trên hành tinh này.
Cơ sở dữ liệu cuối cùng của họ, được đặt tên là BioShifts, chính là một phân tích toàn diện đầu tiên về lĩnh vực này, và mặc dù cơ sở dữ liệu ấy vẫn bị giới hạn bởi các thành kiến nghiên cứu của con người, thì dữ liệu mà chúng ta đã thu được chắc chắn cho thấy các chủng loài sinh vật biển đang thích nghi chặt chẽ với sự thay đổi nhiệt toàn cầu hơn so với động vật trên cạn.
Các tác giả của nghiên cứu đã viết như thế này:
“Trong khi các loài trên cạn chắc chắn cũng đang di chuyển đến gần vùng cực hơn khi hành tinh nóng lên, thì sự dịch chuyển này ‘có tốc độ chậm hơn nhiều so với dự kiến, đặc biệt là ở những khu vực có khí hậu ấm áp.'”
Về tổng quan, giới khoa học phát hiện động vật lưỡng cư đang di chuyển lên vĩ độ cao hơn với tốc độ hơn 12 mét/năm, trong khi các loài bò sát dường như đang tiến về phía khu vực xích đạo ở mức 6,5 mét/năm.
Những loài côn trùng, thường ngẫu nhiên là vật chủ có mang nhiều bệnh truyền nhiễm, đã được khám phá đang di chuyển về hướng vùng cực với tốc độ 18,5 km/năm.
Về mặt tương đối thì những số liệu đó có ý nghĩa rất nhiều, nhưng nhìn vào toàn cảnh rộng lớn hơn, các loài sinh vật biển đang di chuyển về vùng cực với tốc độ trung bình gần 6 km/năm, trong khi động vật trên cạn chỉ di chuyển lên các vĩ độ cao hơn với tốc độ trung bình gần 1,8 mét/năm (nhanh hơn một chút so với ước tính trước đây dành cho các loài động vật sống trên đất liền, nhưng vẫn còn tương đối chậm).
Sự khác biệt này giữa trên cạn và dưới nước tồn tại là vì nhiều lý do khác nhau. Ví dụ như, đó có thể là một hệ quả của nhạy cảm nhiệt độ môi trường. Bầu không khí dẫn nhiệt kém hơn 25 lần so với dưới nước, và rất nhiều động vật sống trên cạn có thể dễ dàng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể của chúng nếu muốn.
Nhìn chung, điều này sẽ hợp lý khi mà các loài sinh vật biển và rất nhiều loài động vật máu lạnh dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ thay đổi của Trái Đất hơn.
Thêm vào đó, động vật sống dưới nước có thể di cư dễ dàng hơn rất nhiều nếu muốn. Trên đất liền, sinh hoạt của con người thường cản trở sự di chuyển của các loài động vật. Trên thực tế, khi động vật tiếp xúc với các xáo trộn ở mức độ cao do con người gây ra, thì những tác giả của phân tích trên nhận thấy rằng chúng có xu hướng di chuyển để đối phó với khuynh hướng nhiệt và ngược lại.
Điều này phù hợp với ý tưởng chung rằng việc sử dụng tài nguyên đất và tình trạng biến đổi khí hậu có thể buộc các chủng loài phản ứng theo hướng ngược lại, như một kiểu áp lực đẩy và kéo của hiện tượng tái phân phối quần cư.
Các tác giả viết thêm:
“Trên đất liền, việc mất và phân mảnh môi trường sống do con người sử dụng tài nguyên đất có thể cản trở khả năng theo dõi sự dịch chuyển đường đẳng nhiệt [isotherms – các đường trên bản đồ kết nối các vùng miền có cùng mức nhiệt độ giống nhau] của các chủng loài sống trên cạn.”
“Những tương tác phức tạp này cần được tính toán để cải thiện các kịch bản tái phân phối đa dạng sinh học, cũng như hậu quả của nó đối với sức khỏe của con người dưới tác động của biến đổi khí hậu trong tương lai.”
Nếu các tác giả của nghiên cứu trên nhận xét đúng, và các loài sinh vật biển đang dõi theo chặt chẽ hơn những thay đổi về mức nhiệt độ, thì điều đó có thể tạo ra hậu quả tàn khốc và sâu rộng. Chúng ta đã chứng kiến một số các hệ quả tương tự từng xảy ra trước đây.
Trong cuộc đại tuyệt chủng ở ranh Kỷ Permi – Tam Điệp (Triassic), là sự kiện thảm khốc nhất trong lịch sử Trái đất, các nhà nghiên cứu cho biết có rất ít sinh vật biển có thể sống trong cùng một môi trường với nhau vì mật độ oxygen trong nước biển suy giảm mạnh.
“Điều đó nghĩa là phải chạy trốn hoặc bị diệt vong đối với hơn 50% tổng số chủng loài sinh vật biển vào lúc đó. Số còn lại đều không gặp may.”
Ngày nay, khi tình trạng gia nhiệt thúc ép các loài động vật phải tồn tại trong các phạm vi môi trường sống ngày càng bị thu hẹp, thì những động vật đã phải bơi đến vùng cực cũng gặp nguy cơ bị cạn kiệt nguồn nước có độ lạnh thích hợp.
Dĩ nhiên, tình trạng này cũng đang xảy ra trên đất liền nữa. Các loài động vật sống trên vùng núi cao được cho là đang cưỡi trên “các bậc thang cuốn dẫn đến số phận tuyệt chủng”, khi mà tình trạng tăng nhiệt và cạnh tranh sinh tồn đẩy chúng qua bờ vực bên kia của tuyệt vọng vì không còn có thể thích nghi được nữa. Cũng vậy, trong môi trường nước, lớp thang cuốn này dường như còn đang di chuyển nhanh hơn nữa.
Các tác giả của nghiên cứu dự báo rằng:
“Chúng tôi cho rằng ngành thương mại đánh bắt cá có thể đẩy nhanh tình trạng dịch chuyển sự phân bố các loài sinh vật biển vì cạn kiệt tài nguyên sống và đổ vỡ số lượng quần cư ở ngay bờ vực của tuyệt chủng, trong khi nếu có ít áp lực bắt buộc phải di tản, thì sẽ cho phép các loài sinh vật biển có thể sống ở môi trường gần với giới hạn nhiệt trên của chúng, và chúng ta sẽ theo dõi được hiệu quả hơn quá trình nóng lên của nền khí hậu vì những sinh vật này luôn nằm ở vị trí tiên phong nhạy cảm với nhiệt.”
Tuy bộ cơ sở dữ liệu mới này rất ấn tượng và thiết yếu, nhưng các tác giả của nó vẫn thừa nhận rằng công trình của họ có các giới hạn nghiêm trọng.
Mặc cho tính toàn diện của nó, phương pháp phân tích tổng hợp được sử dụng để tạo ra BioShifts chỉ bao gồm 0,6% của tổng số loài đã biết trên Trái Đất, và các động vật được nghiên cứu có xu hướng được con người chú ý hoặc đóng vai trò quan trọng đối với con người, và tập trung chủ yếu ở Bắc Bán Cầu.
Vì vậy, dù các tác giả nghiên cứu gọi đây là “phân tích tổng hợp toàn cầu”, thì thực sự không phải như vậy. Thay vào đó, kết quả nghiên cứu chỉ gần chạm đến mức mà chúng ta có thể cảm nhận được toàn bộ tình huống mà thôi.
Tuy nhiên, họ chỉ có thể làm việc với những gì mà họ có trong tay, và có vẻ như những động vật mà chúng ta biết đến đang phải đấu tranh để tìm môi trường sống mới khi đối diện với cuộc khủng hoảng khí hậu đang ngày càng rõ rệt hơn.
BioShifts chính là cách mà chúng ta theo dõi những thay đổi đó, để có thể dự báo được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
HÀNH TINH TITANIC là một kênh thông tin phi lợi nhuận và độc lập. Chúng tôi không nhận đăng tin quảng cáo hoặc bất cứ nguồn tài trợ nào từ các chính phủ hay tập đoàn kinh tế, để giữ vững quan điểm nói thẳng, nói thật và nói chính xác về cuộc khủng hoảng khí hậu cho Cộng đồng dân cư Việt Nam – một trong những quốc gia sẽ bị tác động nặng nề vì cuộc khủng hoảng ĐỘT BIẾN KHÍ HẬU. Vì thế, mỗi khoản tiền bạn đọc đóng góp cho chúng tôi đều sẽ giúp bảo vệ và phát triển kênh thông tin duy nhất bằng Tiếng Việt về biến đổi khí hậu này. Xin cảm ơn.
Trong bài viết trên, chúng tôi đã chi phí 20 USD để dịch thuật/chuyển ngữ, biên tập nội dung và xử lý ảnh. Một cách tự nguyện, bạn có thể ủng hộ chúng tôi bằng cách chuyển cho chúng tôi chỉ 1 USD để góp phần bù đắp chi phí cho bài viết này và hỗ trợ cho công việc phi lợi nhuận của chúng tôi. Mỗi một món tiền nhỏ được đóng góp vào sẽ chứng minh sự quan tâm của tất cả độc giả trong vấn đề quan trọng này, và giúp cho nhiệm vụ của HÀNH TINH TITANIC là chỉ nói sự thật về cuộc khủng hoảng khí hậu cho mọi người dân biết mà thôi:
Thứ Năm hôm qua (12/10/2018), siêu bão Michael đã đổ bộ vào khu vực Đông Nam nước Mỹ với sức gió Cat.4 (220km/g), quét dọc bờ biển Florida với những con sóng cao hơn 4 mét, nghiền...
MỘT CẢNH BÁO NGHIÊM TRỌNG VỀ HẬU QUẢ CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI NƯỚC MỸ VỪA ĐƯỢC CHÍNH PHỦ HOA KỲ CÔNG BỐ, NHƯNG… Đó là báo cáo tổng hợp của các cơ quan khoa học trực...
Phần chia sẻ ý kiến