Các vùng biển thế giới đang sôi lên, với nhiệt độ cao kỷ lục, làm dấy lên lo ngại của giới dự báo khí tượng rằng hiệu ứng nóng lên toàn cầu có thể làm cho năm nay trở thành một năm hỗn loạn về thời tiết khắc nghiệt.
Theo Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia Hoa Kỳ (U.S. National Centers for Environmental Information), nhiều vùng nước ở Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương đều chạm mức nhiệt kỷ lục vào các tháng trước (tháng 3/2019 và tháng 4/2019). Nhiệt độ nước biển cao có thể là nguyên nhân làm bùng phát dữ dội mùa bão ở Đại Tây Dương, các vụ cháy rừng từ khu vực Amazon đến Australia, và những cơn sốc nhiệt kỷ lục và giông bão nghiêm trọng ở miền Nam Hoa Kỳ.
Ts. Phil Klotzbach tại Đại học bang Colorado cho biết, ở Vịnh Mexico, nơi các giàn khoan dầu ngoài khơi đang khai thác khoảng 17% sản lượng dầu của Hoa Kỳ, nhiệt độ nước biển là 76,3°F (24,6°C), cao hơn 1,7 độ so với mức trung bình dài hạn. Klotzbach nói nếu vùng nước mặt tại vùng Vịnh ấm lên, thì điều đó có thể là nhiên liệu kích hoạt bất kỳ cơn bão nào xuất hiện tại đây.
Michelle L HiệnHeureux, một chuyên gia dự báo khí tượng tại Trung tâm Dự báo Khí hậu của Hoa Kỳ (U.S. Climate Prediction Center), cũng cho biết:
“Toàn bộ khu vực đại dương nhiệt đới trên toàn cầu đều ấm hơn mức trung bình. Và đây là một yếu tố của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Thật đáng kinh ngạc khi bạn chứng kiến tất cả các đại dương nhiệt đới và thấy chúng ấm lên như thế nào.”
Deke Arndt, trưởng bộ phận giám sát của Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia ở Asheville, Bắc Carolina, cho biết nước ấm kỷ lục ở Vịnh Mexico khiến mọi cộng đồng duyên hải dọc theo bờ biển chạm mức nhiệt độ cao kỷ lục trên đất liền. Theo Cơ quan Dịch vụ Thời tiết Quốc gia (National Weather Service), Florida ghi nhận tháng ba nóng nhất lịch sử ghi nhận của tiểu bang này, và Tp. Miami chạm mức 93°F vào ngày thứ Tư (15/4/2020), một kỷ lục cho đến hiện nay với thêm 10 độ trên mức bình thường.
Trong khi đại dịch coronavirus hiện đang thu hút sự chú ý của toàn quốc gia, thì hiện tượng nóng lên toàn cầu tiếp tục trở thành một mối đe dọa. Arndt nói rằng nước biển “ghi nhớ và giữ nhiệt” tốt hơn bầu khí quyển.
Nhìn chung, 5 năm ấm nhất nơi thế giới biển cả, được đo bằng các công cụ hiện đại, đã xảy ra chỉ trong vòng 6 năm qua. Ts. Jennifer Francis, một nhà khoa học hàng đầu tại Trung tâm Nghiên cứu Woods Hole ở Massachusetts, nói rằng điều đó có liên quan chặt chẽ với sự thay đổi của khí hậu. Bà nói:
“Đại dương đang hấp thụ khoảng 90 phần trăm lượng nhiệt bị giữ lại bởi các khí nhà kính mà con người đã bơm thêm vào bầu khí quyển.”
Trên toàn thế giới, trong tháng 3/2020, nhiệt độ nước biển ấm hơn mức trung bình là 1,49°F. Theo dữ liệu của Hoa Kỳ, đó là mức cao thứ hai được ghi nhận kể từ năm 1880 đối với thời gian Tháng Ba hàng năm. Vào năm 2016, mức nhiệt độ cao hơn trung bình là 1,55°F.
Trong bản Báo cáo đầu tiên về mùa bão trong năm 2020 của bang Colorado, do Klotzbach dự báo, thì năm nay có đến tám cơn bão có thể xuất hiện trên Đại Tây Dương, với xác suất trên trên trung bình có ít nhất một cơn sẽ đổ bộ vào Mỹ trong mùa mưa bão kéo dài sáu tháng, bắt đầu từ ngày 1/6/2020. Người Mỹ dự kiến sẽ đưa ra bản dự báo bão vào tháng tới (tháng 4/2020).
HỆ THỐNG BẮC CỰC
Nền nhiệt độ toàn cầu tăng đột biến trong năm nay cũng có thể bắt nguồn từ các hệ thống khí hậu khắc nghiệt xảy ra xung quanh Bắc Cực, đã kiềm nén khối khí lạnh của khu vực vùng cực này, ngăn không cho nó tràn xuống phía nam vào các vùng ôn đới. Kết hợp với hiện tượng nóng lên toàn cầu, đây là một cú đấm mang hai hiệu ứng khiến cho nhiệt độ nước biển chạm mức cao trong lịch sử ghi nhận.
Một trong những ví dụ được biết đến nhiều nhất về cách mà các đại dương đang điều khiển các hình thái thời tiết toàn cầu chính là sự phát triển của hệ thống khí hậu gọi là El Nino. Hiện tượng này xảy ra khi các vùng nước ấm bất thường ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương tương tác với khí quyển để thay đổi mô hình thời tiết trên toàn cầu. Ví dụ như, ở Đại Tây Dương, hiệu ứng El Nino có thể gây ra những cơn gió cắt mạnh, phá vỡ các cơn bão đang phát triển có tiềm năng trở thành những cơn bão nguy hiểm.
Trong năm nay, cơ hội phát triển của El Nino là rất nhỏ, và các nhà khoa học đang đưa ra giả thuyết rằng, có lẽ một trong những lý do chính là vì biến đổi khí hậu đang hâm nóng tất cả các đại dương trên thế giới. Theo Ts. Kevin Trenberth, một nhà khoa học tại Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia (National Center for Atmospheric Research), El Nino “phụ thuộc vào sự đối nghịch, cũng như các giá trị tuyệt đối của nhiệt độ bề mặt nước biển”.
LÀM GIA TĂNG CƠN THỊNH NỘ
Trong khi đó, nếu Đại Tây Dương vẫn giữ nhiệt độ ấm trong suốt mùa bão kéo dài sáu tháng, bắt đầu từ ngày 1/6, thì các hệ thống khí hậu nhiệt đới có thể dùng yếu tố đó làm nhiên liệu để kích hoạt và tăng cường sức mạnh tàn phá. Các đại dương cũng đóng vai trò tạo ra sân chơi cho các vụ cháy rừng. Trong trường hợp của Australia và Amazon, những vùng nước ấm của đại dương có thể kéo mưa ra khỏi đất liền, gây nên tình trạng khô hạn, và trong trường hợp cực đoan, chính là nạn hạn hán. Ví dụ như trong năm ngoái (2019), khu vực Ấn Độ Dương ở ngoài khơi Châu Phi đã thực sự ấm lên, và vì vậy, đó là nơi tất cả các cơn bão đã xảy ra. Trong khi đó, Australia bị các cơn bão bỏ lại trong vùng cao áp và có thời tiết khô nóng.
Trở lại khu vực Đại Tây Dương, nghiên cứu của Ts. Katia Fernandes, giáo sư khoa học địa chất tại Đại học Arkansas (Mỹ), cũng đã chỉ ra mối tương quan giữa nhiệt độ bề mặt nước biển ở vùng nhiệt đới phía bắc Đại Tây Dương với nạn hạn hán và cháy rừng tại lưu vực Amazon. Nước càng ấm, các cơn mưa ở phía bắc càng bị kéo lệch khỏi toàn lục địa Nam Mỹ. Theo mô hình của Fernandes, ngay cả nhiệt độ Đại Tây Dương vào tháng 3 cũng có thể giúp dự báo liệu Amazon có bị khô hạn và dễ bốc cháy hay không.
Đối với bang California, bối cảnh dự báo là không rõ ràng lắm. Các vụ cháy rừng ở đây phụ thuộc nhiều vào việc thảm thực vật đang phát triển như thế nào, là nhiên liệu chính cho ngọn lửa, cũng như các điều kiện thời tiết ở ngoài khơi Thái Bình Dương. Ts. Mike Anderson, một nhà khí hậu học tại bang California cho biết:
“Đó là một câu hỏi khó. Kết quả dự báo thời tiết của chúng tôi bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ mặt nước biển ở Thái Bình Dương, nhưng nó phụ thuộc vào việc các vùng nước ấm xuất hiện khi nào và ở đâu, cũng như thời gian tồn tại của chúng. Rốt cuộc, chúng ta sẽ có một hình thái khí hậu với nhiều thay đổi, không thể hiện rõ ràng về mặt dữ liệu đối với các kiểu nhiệt độ bề mặt nước biển.”
Với chỉ 46.500 VND (2 USD) hàng tháng – tương đương giá trị của 1 bát phở, bạn có thể giúp chúng tôi đem tin tức mới nhất về cuộc khủng hoảng Biến đổi Khí hậu và sụp đổ Hệ Sinh Thái đến cho cộng đồng Việt Nam. Chúng tôi thậm chí còn đang tìm ra những cách để tư vấn và thông tin cho người dân Việt Nam về các phương thức giúp dân tộc chúng ta thay đổi và sống sót trong kỷ nguyên Biến đổi Khí hậu.
[wpforms id=”2628″]
Phần chia sẻ ý kiến