Giới khoa học cho rằng, lượng khí thải công nghiệp bị suy giảm nhanh chóng do đại dịch Covid đã đóng một vai trò quan trọng gây ra lượng mưa kỷ lục ở Trung Quốc hồi năm 2020.

Sự suy giảm khí nhà kính và các hạt vi bụi, còn được gọi là bụi mù ô nhiễm (aerosols), đã tạo ra những thay đổi trong khí quyển, làm tăng cường độ của các trận mưa như trút nước.

Hàng trăm người đã chết và hàng triệu người khác phải sơ tán trong một mùa hè có lượng mưa kỷ lục.

Nhưng việc cắt giảm lượng khí thải công nghiệp trong dài hạn không có khả năng gây ra các sự kiện tương tự.

Nhiều vùng ở miền Đông của Trung Quốc đã trải qua đợt lũ lụt nghiêm trọng vào tháng 6 và tháng 7 năm 2020. Các nhà nghiên cứu cho biết hiện tượng lượng khí thải suy giảm đột ngột đã góp phần tạo ra khoảng 1/3 lượng mưa mùa hè cực đoan ấy.

Sông Dương Tử đã chứng kiến vũ lượng lớn nhất kể từ năm 1961, với mức tăng 79% vào tháng 6 và tháng 7 so với mức trung bình cùng thời kỳ trong 41 năm trước đó.

Một số nghiên cứu khoa học đã xem xét nguyên nhân gây ra lũ lụt, và chúng chỉ ra các điều kiện khí hậu khắc nghiệt đã diễn ra ở Ấn Độ Dương.

Giờ đây, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã đưa ra một lý thuyết mới. Họ cho rằng việc giảm đột ngột lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính và bụi mù, do việc ngừng hoạt động công nghiệp trong đại dịch Covid-19, là nguyên nhân chính gây ra những trận mưa như trút nước đó.

Nghiên cứu mới này đã được công bố trên tạp chí Nature Communications.

Trong nghiên cứu của mình, các tác giả chỉ ra rằng, trong bốn thập kỷ qua, lượng mưa mùa hè ở miền Đông và miền Trung của Trung Quốc đã giảm đáng kể do sự gia tăng lượng bụi mù trong khí quyển.

Những hạt này, thường là do việc đốt than đá, có thể làm giảm sự xuất hiện của các cơn bão quy mô lớn, khiến lượng mưa đổ xuống đất thấp hơn.

Nghiên cứu mới này cho rằng, việc thiếu các hạt vi bụi này, và lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính sụt giảm thấp hơn trong năm 2020, đã gây ra hiệu ứng ngược lại – làm gia tăng một lượng mưa rất lớn.

Tuy nhiên, chuỗi sự kiện kết nối, giữa việc đóng cửa xã hội con người do đại dịch với các trận lũ lụt khủng khiếp, là khá phức tạp.

Giáo sư Yang Yang đến từ Đại học Khoa học Công nghệ và Thông tin Nam Kinh đã giải thích như sau:

“Nền nhiệt trên đất liền đã tăng lên do giảm bụi mù, nhưng hiện tượng khí nhà kính suy giảm cũng khiến đại dương mát đi, và hiện tượng này làm tăng sự chênh lệch nhiệt độ giữa đất liền và nước biển trong mùa hè.”

“Đến lượt những yếu tố này đã làm tăng áp suất khí quyển ở mặt nước biển (sea level pressure) trên Biển Đông / Biển Philippines lên, và do đó khiến các đới gió tăng cường mang không khí ẩm đến miền Đông Trung Quốc, gây ra lượng mưa dữ dội.”

Hầu hết các chính phủ trên thế giới đang tìm cách giảm phát thải khí giữ nhiệt và bụi mù ô nhiễm thông qua việc chuyển đổi hệ thống năng lượng của họ khỏi nhiên liệu hóa thạch. Liệu có mối nguy hiểm nào khi thực hiện sự thay đổi này, và điều đó có thể gây ra những sự kiện cực đoan như những gì đã trải qua ở Trung Quốc vào năm 2020 không?

“Đó là một câu hỏi thú vị,” Giáo sư Yang nói.

“Do lượng phát thải khí nhà kính đã suy giảm đáng kể vào đầu năm 2020 khi đại dịch Covid-19 xuất hiện, nó gây ra một sự thay đổi ngay lập tức và đột ngột trong các thành phần khác nhau của hệ thống khí hậu.”

“Sự thay đổi đột ngột như vậy trong hệ thống khí hậu sẽ rất khác với những thay đổi để đáp ứng với việc cắt giảm khí thải liên tục nhưng từ từ theo định hướng của chính sách kinh tế.”

BÌNH LUẬN CỦA HÀNH TINH TITANIC:

Việc thay đổi thành phần hóa học và vật lý trong bầu khí quyển có thể gây ra những đột biến về mặt khí hậu không lường trước được. Nó có thể nhấn chìm một khu vực rộng lớn, tác động đến an ninh lương thực của một quốc gia, gây ra nhiều hệ lụy lớn về kinh tế và chính trị. Một sự kiện nghiêm trọng như thế, nhưng BBC và nhà khoa học Trung Quốc cho rằng không đáng sợ và không diễn ra nữa???

Để biết được việc mất đi làn bụi mờ lãng mạn do con người quậy tung lên trong nhiều thập kỷ sản xuất công nghiệp vừa qua sẽ có tác động như thế nào đến tiến trình biến đổi khí hậu, xin xem lại bài phân tích quan trọng của Hành tinh Titanic tại: