HIỆN TƯỢNG NÓNG LÊN TOÀN CẦU ĐANG LÀM TAN BĂNG NAM CỰC TỪ PHÍA DƯỚI
Dưới đây là một bài báo về khoa học biến đổi khí hậu mới ra lò trên TheGuardian, cho thấy những thay đổi phức tạp như chuyện băng tan cần được xem xét rất nghiêm túc và cẩn thận...
Lọc theo mục lục
Dưới đây là một bài báo về khoa học biến đổi khí hậu mới ra lò trên TheGuardian, cho thấy những thay đổi phức tạp như chuyện băng tan cần được xem xét rất nghiêm túc và cẩn thận...
Chính quyền bang California (Mỹ) vừa công bố một báo cáo chính thức về các tác động khủng khiếp của Biến đổi Khí hậu đến địa phương này, mang tựa đề “Các Chỉ báo của Biến...
Quay trở lại vấn đề của Bán đảo Thủ Thiêm, tôi mời gọi chúng ta nên nhìn vào một khía cạnh khác của tính chất địa lý và môi trường nơi đây, qua bản đề án quy hoạch chi tiết năm...
Khu vực phía Nam thành phố Nawabshah (Pakistan) vừa lập một kỷ lục mới trên toàn cầu về mức nhiệt độ cao nhất trong tháng 4: cái nóng lên đến 50.2 độ C. Tuy có sự cảnh báo về cơn...
Tiến sĩ Ploy Achakulwisut (thuộc Đại học George Washington, Học viện Nghiên cứu Milken về Sức khỏe Cộng đồng) có bài viết khá chi tiết trên TheGuardian về các chi phí bệnh tật và...
“Giải pháp duy nhất cho vấn đề mực nước biển dâng chính là rút lui vào sâu hơn trong đất liền”. Đó là điều mà Tiến sĩ Orrin Pilkey – chuyên gia về mực nước biển...
Theo một nghiên cứu của trường Đại học James Cook (Queensland, Australia), cho đến nay, một phần ba số san hô của the Great Barrier Reef đã bị giết chết do ảnh hưởng của đợt sóng...
Giới khoa học đang cảnh cáo: BẰNG MỌI GIÁ, TRÁNH LÀM GIÁN ĐOẠN DÒNG HẢI LƯU GULF STREAM. Họ cho rằng việc thế giới đang ngày càng tiến gần đến thời điểm “tới hạn”...
Trong bài báo cũ của CBSNews nói về dự báo của một nghiên cứu khoa học được thực hiện từ năm 2006, các nhà khoa học (thuộc các nước Anh, Mỹ, Thụy Điển, Panama và Nova Scotia) đã...
NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Hoa Kỳ) vừa công bố tháng 3/2018 là tháng 3 nóng nhất lần thứ năm trong lịch sử theo dõi và ghi nhận khí hậu toàn cầu của con người kể...
Dưới đây là một bài báo về khoa học biến đổi khí hậu mới ra lò trên TheGuardian, cho thấy những thay đổi phức tạp như chuyện băng tan cần được xem xét rất nghiêm túc và cẩn thận từ nhiều khía cạnh. Đó không đơn thuần như cục nước đá tan trong ly nước ngọt trên tay của chúng ta. Và điều quan trọng hơn, như tác giả nghiên cứu này đã nói ở cuối bài, những thay đổi cục bộ đang xảy ra ở vùng băng giá xa xôi như Nam Cực sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với các vùng đô thị duyên hải trên toàn cầu. Nghĩa là, những gì xảy ra ở Bắc Cực, Nam Cực, Greenland đang ảnh hưởng trực tiếp đến các bờ biển tại Việt Nam, làm ngập úng nhiều khu vực tại Sài Gòn và đe dọa các căn biệt thự đẹp đẽ ở Q.7 và Thủ Thiêm, như các resort ở Mũi Né (Phan Thiết) – cũng trong một bài báo đăng sáng nay trên VNExpress:
Các bạn hãy đọc kỹ và suy nghĩ trước khi có các quyết định hệ trọng liên quan đến cuộc sống và tương lai của mình và con cái mình.
HIỆN TƯỢNG NÓNG LÊN TOÀN CẦU ĐANG LÀM TAN BĂNG NAM CỰC TỪ PHÍA DƯỚI
Các đại đương ấm lên dần làm tan chảy những phiến băng ở Nam Cực sẽ đẩy nhanh tiến trình mực nước biển dâng.
Bằng trực giác, tất cả chúng ta đều biết rằng trong một thế giới ấm nóng hơn, lượng băng tuyết tồn tại sẽ trở nên ít hơn. Và, vì khu vực Bắc và Nam Cực có rất nhiều băng đá, bất cứ ai muốn tìm thấy bằng chứng về biến đổi khí hậu, họ nên tập trung quan sát chỗ đó.
Nhưng vượt trên cả quan điểm đơn giản này, mọi thứ có thể trở nên hơi phức tạp một chút. Đầu tiên, điều quan trọng là cần nhận ra rằng Bắc Cực và Nam Cực là hai nơi chốn rất khác nhau. Ở Bắc Cực, hầu như tất cả các tảng băng đều nổi trên mặt nước – nơi đó có rất ít đất liền. Do đó, chúng ta nên nói về ‘biển băng’ ở bắc cực, được hình thành từ nước biển bị đóng băng. Ngược lại, Nam Cực là một lục địa lớn được bao phủ bởi băng kiến tạo từ tuyết rơi (được gọi là ‘phiến băng’). Có một số tảng băng nổi xung quanh vòng ngoài của lục địa này, nhưng phần lớn băng ở Nam Cực nằm trên đất liền.
Đặc điểm khác biệt này không chỉ ảnh hưởng đến cách thức từng khu vực sẽ phản ứng thế nào với biến đổi khí hậu, mà còn tác động đến tầm quan trọng của chúng. Chúng ta biết rằng khi băng trôi tan ra, mực nước biển đại dương sẽ không dâng cao nhiều lắm, vì băng đã nổi trên mặt nước rồi. Nhưng khi băng nằm trên mặt đất tan ra, nước sẽ chảy vào đại dương và làm cho mực nước biển dâng lên. Vậy ít nhất từ quan điểm nghiên cứu mực nước biển, băng ở đất liền thì quan trọng hơn băng trôi trên mặt nước.
Ngoài ra cũng có một số điểm khác biệt nữa giữa Bắc Cực và Nam Cực. Điểm đặc biệt ở cực nam chính là có một dòng hải lưu mạnh di chuyển xung quanh Nam Cực và phần nào che chắn khu vực này khỏi khối lượng nước xâm nhập từ các nơi khác trong đại dương. Phòng Thí nghiệm Động cơ Phản lực của NASA (Mỹ) đã đưa ra một kết luận dễ hiểu về một số điểm khác biệt giữa hai cực.
Khi hiện tượng nóng lên toàn cầu xảy ra, cả hai cực của Trái Đất đều sẽ nhanh chóng ấm lên, và hiện tượng nóng dần lên này làm cho băng tan chảy ở cả hai khu vực. Khi nghĩ về việc băng tan, chúng ta thường cho rằng nó tan từ trên xuống, vì băng bị đun nóng bởi lớp không khí ở trên, từ ánh sáng của Mặt Trời, hoặc từ bức xạ hồng ngoại có trong bầu khí quyển. Nhưng thật ra, phần nhiều quá trình tan rã này lại xảy ra ở bên dưới. Chẳng hạn như, ở Nam Cực, các phiến băng kéo dài kéo dài từ đất liền ra đến ngoài mặt nước biển. Phần đáy của phiến băng phơi ra trên bề mặt đại dương. Nếu đại dương ấm lên, nó có thể làm tan phần bên dưới của phiến băng, và làm cho nó mỏng đi hoặc dễ bị bẻ vụn trong lòng biển.
Một nghiên cứu mới, gần đây được đăng trên Tạp chí Science Advances, đang tập trung xem xét các vấn đề này. Một trong những mục tiêu của nghiên cứu này chính là tìm hiểu kỹ hơn liệu vùng nước bên dưới phiến băng đang thay đổi như thế nào. Họ phải giải quyết được hiện tượng sức nổi của các vùng nước khác nhau tại đây. Chúng ta biết rằng nước càng lạnh và càng mặn bao nhiêu, thì độ đậm đặc của nó (mật độ) càng nhiều bấy nhiêu.
Xung quanh Nam Cực, vùng nước ở bề mặt đại dương có khuynh hướng lạnh dần đi và trở nên mặn hơn. Các hiệu ứng kết hợp với nhau làm cho nước trên bề mặt đại dương chìm xuống đáy biển. Nhưng khi băng tan ra nhiều hơn, nước ngọt chảy vào đại dương và ngăn cản hiệu ứng chìm-nổi này. Hiện tượng “làm ngọt” nước có thể làm chậm lại hoặc chấm dứt chu trình pha trộn nước theo chiều thẳng đứng của đại dương. Khi điều này xảy ra, nước lạnh trên mặt biển không thể chìm xuống. Và vùng nước ở độ sâu hơn tiếp tục giữ nhiệt và làm tan băng từ bên dưới.
Nghiên cứu này đã kết hợp chặt chẽ các thông số đo lường của cả nhiệt độ và độ mặn ở ba vị trí gần Lưỡi Núi băng Dalton (Dalton Iceberg Tongue) tại bờ Sabrina (Sabrina Coast), phía Đông lục địa Nam Cực. Các thông số đo được tiến hành trong gần một năm và đã cung cấp bằng chứng trực tiếp của những thay đổi theo mùa của hiện tượng chìm – nổi vùng nước biển. Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng một thành phần rất quan trọng cho các hình mẫu dòng chảy của nước chính là các ‘hố băng khổng lồ – polynyas’ ở Nam Cực. Đây là những khu vực trống trải có nước mà xung quanh bao phủ bởi băng, đặc biệt là băng trên đất liền ở một bên và băng trên biển ở bờ bên kia.
Một bức hình chụp từ vệ tinh về hố băng khổng lồ được đính kèm trong status này. Khi nước từ các hố băng polynya này lạnh và mặn hơn, chúng chìm xuống dưới và hình thành một bức màn lạnh xung quanh phiến băng. Tuy nhiên, khi vùng nước không trở nên mặn (vì nước ngọt chảy vào hố băng polynya), bức màn bảo vệ này bị phá vỡ và những vùng nước ấm có thể xâm nhập vào từ bên ngoài, làm băng tan ra nhiều hơn.
Dựa trên nghiên cứu này, chúng ta có thể nhận ra khối lượng băng mất đi ngày càng nhiều trong tương lai – như một dạng vòng lặp mang tính hồi tiếp. Điều đó gây lo lắng cho chúng tôi vì nó có nghĩa là mực nước biển sẽ dâng cao hơn (mà hiện nay đã rất nhanh rồi), và nhiều thiệt hại hơn cho các cộng đồng dân cư sống gần biển. Tôi đã hỏi tác giả chính, Ts. Alesandro Silvano, về nghiên cứu này, và được cho biết:
“Chúng tôi phát hiện rằng nước ngọt chảy ra từ các phiến băng hiện đã đủ để chấm dứt sự hình thành của các vùng nước lạnh và mặn ở một số khu vực xung quanh Nam Cực. Tiến trình này làm ấm lên và làm ngọt nước ở vùng biển xung quanh Nam Cực. Hiện tượng đại dương ấm lên sẽ làm cho Phiến băng Nam Cực ngày càng tan chảy ra, khiến mực nước biển dâng cao. Hiện tượng làm ngọt nước ở vùng biển xung quanh Nam Cực đã làm suy yếu các dòng hải lưu giữ nhiệt và carbon dioxide trong đại dương, ảnh hưởng đến nền khí hậu trên toàn cầu. Theo cách này, những thay đổi cục bộ ở Nam Cực có thể đưa đến nhiều chỉ báo ý nghĩa ảnh hưởng đến toàn cầu. Hiện có rất nhiều nguồn chứng cứ khác nhau cho thấy các thay đổi này đang xảy ra. Tuy nhiên, chuyện xảy ra ở Nam Cực trong những thập niên và thế kỷ sắp tới vẫn còn chưa rõ ràng và cần tìm hiểu nhiều hơn nữa.”
Đây chỉ là một lý do nữa để các nhà khoa học nghiêm túc suy nghĩ và hành động để làm chậm lại tiến trình biến đổi khí hậu trước khi mọi thứ trở nên quá trễ.
Phần chia sẻ ý kiến