Ngày 9/10/2019, giải Nobel Hóa Học được trao cho 3 nhà khoa học John Goodenough, Stanley Whittingham và Akira Yoshino vì phát minh ra pin lithilium để cung cấp năng lượng điện cho đồ dùng điện tử di động – như điện thoại di động, máy tính laptop, và bây giờ là xe hơi điện.

Nhưng phát minh và sự thành công của người này lại trở thành số phận và nỗi đau khổ cho nhiều người khác. Muốn chế tạo pin lithilium, người ta phải khai thác đất hiếm. Sự thật về các mỏ đất hiếm bóc lột sức lao động con người thậm tệ, gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe, và tàn phá khủng khiếp môi trường ngày một lộ ra.

Bên cạnh những cường quốc kinh tế, với những thương hiệu đồ dùng điện tử hàng tỷ dollard – có vẻ sạch sẽ, lịch sự, giàu có, được hàng trăm triệu người ngưỡng mộ và khen ngợi, là các đất nước nghèo đói, rách nát, tàn tạ vì bị khai thác đến tận cùng của giới hạn.

Đã đến lúc cần phải đặt ra những câu hỏi chua cay:

1. Liệu sự phát triển ấy có xứng đáng?

2. Phải chăng sự giàu có mà người ta thu được có công bằng cho hơn 7 tỷ người trên hành tinh này?

3. Phát minh pin lithilium sẽ có thể cứu rỗi thế giới này chăng? Người ta sẽ ăn được lithilium khi cơn đói khát ập tới?