Dưới đây là một bài phân tích khá hay Douglas Rushkoff dành cho chuyên trang Medium của theGuardian, nói về cách mà đám nhà giàu thuộc giới công nghệ Mỹ đang lập kế hoạch cứu rỗi sinh mạng của họ sau “ngày tận thế” của khí hậu xảy ra. Xem:
Chúng tôi, HÀNH TINH TITANIC, không có nhiều thời giờ để dịch hết, nhưng xin lược qua một số điểm:
– Dù vẫn đang cố kiếm tiền không ngừng nghỉ từ các phát minh công nghệ
như blockchain, kỹ thuật in 3D, kỹ thuật ghép gene Crispr, trí tuệ nhân
tạo (AI, machine learning), họ ngày càng quan tâm hơn về nơi chốn an
toàn khi cuộc khủng hoảng sinh thái diễn ra.
– Họ lo sợ. Họ tự
hỏi nơi nào trên hành tinh này sẽ an toàn. Alaska? New Zealand? hay Sao
Hỏa? Elon Musk thì tìm cách bay lên hành tinh khác. Peter Thiel lại cố
đẩy lùi tiến trình lão hóa. Sam Altman và Ray Kurzweil nỗ lực upload bộ
óc của họ vào các siêu máy tính. Họ đang tìm mọi cách để gắn linh hồn
của mình vào máy móc và công nghệ số sinh học, và nghĩ đó là cách tốt
nhất để tránh được các hiểm họa rình rập rất thực tế của biến đổi khí
hậu, mực nước biển dâng, di cư hàng loạt, đại dịch bệnh, cơn hoảng sợ
tập thể, và cạn kiệt tài nguyên. Đối với bọn họ, tương lai của công nghệ
thực ra chỉ để phục vụ một mục tiêu duy nhất: trốn thoát.
– Đối
với các “triết gia công nghệ số” này, con người chẳng khác gì “những đối
tượng xử lý thông tin” (information-processing objects). Trong nhiều
năm, họ đã nghĩ rằng trong tương lai viễn tưởng, con người sẽ phải lược
bỏ một số thứ không quan trọng, như thân thể vật lý, kết nối liên lập xã
hội, tình cảm, các yếu tố mỏng dòn khác, để được chuyển đổi sang một
thực thể máy móc sinh học cao cấp và đơn giản hơn.
– Sẽ đến lúc
các câu hỏi như thế này được đặt ra: Có công bằng hay không khi cho
người giao dịch chứng khoán dùng thuốc nâng cao trí thông minh? Trẻ em
nên được cấy ghép sẵn khả năng dùng ngoại ngữ? Liệu chúng ta có muốn các
phương tiện tự hành chiếm ưu thế cuộc sống của người đi bộ, vượt qua cả
chính hành khách ngồi trên chúng? Cộng đồng dân cư đầu tiên sống trên
Sao Hỏa nên chọn chế độ dân chủ hay không? Liệu việc thay đổi di truyền
(DNA) có phá hủy nhân dạng của tôi hay không? Có nên trao quyền cho
robots? Những câu hỏi như thế thường xuyên xuất hiện trong giới tư bản
công nghệ, chủ yếu là để hoạch định tương lai theo ý muốn của họ. Đầu óc
của đám người này không hề quan tâm xem, liệu đế chế thương mại của họ
có đang phá hủy những nền kinh tế địa phương, thay thế bằng một thị
trường toàn cầu khổng lồ, tạo ra nhiều công việc hơn cho máy móc thay vì
con người, và đẩy số phận của con người xuống các hạng cấp thấp hơn
trong chuỗi cung ứng sản phẩm (ví dụ đào xới mỏ đất hiếm, khai thác tài
nguyên thô, lắp ráp điện thoại, vệ sinh công cộng…)
– Và do đó,
chúng ta thấy các tỷ phú công nghệ phóng xe hơi điện vào vũ trụ – như
cách hình tượng hóa khả năng của họ để quảng cáo cho doanh nghiệp. Và
nếu sau này, một số ít đám người này có thể vượt thoát Trái Đất và bằng
cách nào đó sống sót trong một cái bong bóng đặt trên Sao Hỏa – mặc cho
sự thật rằng chúng ta không còn khả năng để duy trì những cái bong bóng
sự sống trị giá hàng tỷ USD tương tự ấy ở ngay trên Trái Đất – thì đấy
vẫn là sự thật về một cuộc lưu đày của con người hơn là phao cứu sinh
cho giới elite.
Phần chia sẻ ý kiến